Wyrok NSA z dnia 26 listopada 2014 r., sygn. II FSK 2843/12

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Brata Cieloch (sprawozdawca), Sędzia NSA Stefan Babiarz, Sędzia NSA Anna Dumas, Protokolant Joanna Bańbura, po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2014 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej A. L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 11 lipca 2012 r. sygn. akt I SA/GL 229/12 w sprawie ze skargi A. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia 12 grudnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia zaległości podatkowych oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

I.1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 11 lipca 2012 r., sygn. akt I SA/GL 229/12, oddalił skargę A. L. (dalej: Skarżąca) na decyzję Samorządowego Kolegium w Katowicach z dnia 12 grudnia 2011 r., w przedmiocie ulgi płatniczej - umorzenia zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.

I.2. Z przyjętego przez Sąd stanu faktycznego wynikało, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze, decyzją z dnia 12 grudnia 2011 r., wydaną po rozpoznaniu odwołania Skarżącej od decyzji Burmistrza Miasta C. z dnia 5 maja 2011 r., w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości w podatku od nieruchomości za III i IV kwartał 2006 r.; I, II, III, IV kwartał 2007 r.; I, II, III, IV kwartał 2008 r.; I, II, III kwartał 2009 r. w wysokości 54.751 zł wraz z należnymi odsetkami za zwłokę w kwocie 10.475 zł, na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

Uzasadniając rozstrzygnięcie organ odwoławczy wskazał, że umorzenie w całości lub w części zaległości jest szczególnym rodzajem ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych. Stanowi ono tzw. nieefektywny sposób wygasania zobowiązań poprzez rezygnację wierzyciela z przysługujących mu należności. Wierzyciel podatkowy może to uczynić wyłącznie tylko w zakresie i na zasadach określonych przez prawo. Tak więc organ podatkowy dokonuje umorzenia w formie decyzji administracyjnej o charakterze konstytutywnym, która znosi stosunek prawny zobowiązania podatkowego. Ustawodawca w treści art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej posłużył się zwrotami niedookreślonymi "ważny interes podatnika" i "interes publiczny" - stosując pomiędzy nimi alternatywę nierozłączną "lub". Oznacza to, że dla spełnienia określonego warunku konieczne jest udowodnienie przynajmniej jednej z nich z zastosowaniem ocen pozaprawnych. Organ odwoławczy zaznaczył jednakże, że w przypadku uznania administracyjnego, organ podatkowy obowiązany jest do wyważenia interesu społecznego z indywidualnym interesem strony, ponieważ obliguje go do tego art. 2 Konstytucji RP, a jego uznaniu pozostawia się ostateczną decyzję co do rozstrzygnięcia także w przypadku udowodnienia którejkolwiek z przesłanek zawartych w art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej. Dalej organ odwoławczy stwierdził, iż Burmistrz Miasta należycie ustalił sytuację majątkową Skarżącej i jej rodziny, a z analizy dochodów gospodarstwa domowego wynika, iż odpowiednio Skarżącej i jej trójce dzieci przyznawane były począwszy od 2006 r.: zasiłek celowy, świadczenia pielęgnacyjne, zaliczki alimentacyjne, zasiłek rodzinny i pielęgnacyjny - z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w O. Rodzinie były przyznawane również inne świadczenia, takie jak: jednorazowy dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego czy jednego gorącego posiłku dziennie. Ponadto organ odwoławczy wskazał, w ślad za Burmistrzem Miasta, iż synowie Skarżącej - M. i M. mają orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności, a M. od dnia 1 marca 2010 r. otrzymuje rentę socjalną w kwocie 525,88 zł. organ odwoławczy zwrócił również uwagę na fakt, iż na dzień sporządzenia zaskarżonej decyzji przeciętny miesięczny dochód rodziny Skarżącej wynosi 2.234,88 zł, podczas gdy koszty utrzymania rodziny (prąd, gaz, koszty transportu, woda i szambo, ogrzewanie, telefon, koszty związane z zakupem leków, środki czystości, środki higieny), kształtują się na poziomie około 1.250 zł. Zatem na pozostałe potrzeby rodziny pozostaje około 1.000 zł. Rodzina mieszka w lokalu do którego nie ma tytułu prawnego nie płacąc czynszu w zamian za stróżowanie. Dlatego organ pierwszej instancji nie kwestionował istnienia ważnego interesu podatnika w umorzeniu przedmiotowych zaległości, zaś organ odwoławczy wyraził pogląd, iż umorzenie zaległości podatkowych jest w interesie Skarżącej, a mając na uwadze sytuację rodzinną Skarżącej, jej interes ma postać kwalifikowaną ważnego interesu.