Wyrok NSA z dnia 17 kwietnia 2013 r., sygn. I OSK 3117/12

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Sędzia NSA Barbara Adamiak Sędziowie: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędzia del. NSA Jerzy Krupiński (spr.) Protokolant sekretarz sądowy Katarzyna Larkiewicz po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Śląskiego Kuratora Oświaty w Katowicach od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 września 2012 r. sygn. akt IV SA/Gl 512/12 w sprawie ze skargi Gminy Wilamowice na opinię Śląskiego Kuratora Oświaty w Katowicach z dnia 6 kwietnia 2012 r. nr DK-BB.542-79.2012.IW w przedmiocie połączenia szkoły podstawowej i gimnazjum w zespół szkół oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 29 września 2012 r., sygn. akt IV SA/Gl 512/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w sprawie ze skargi Gminy Wilamowice na opinię Śląskiego Kuratora Oświaty w Katowicach z dnia 6 kwietnia 2012 r., nr DK-BB.542.79.2012.IW, w przedmiocie szkół i placówek oświatowo-wychowawczych - połączenia szkoły i gimnazjum w zespół szkół, uchylił zaskarżoną opinię.

Wyrok wydany został w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:

Po rozpoznaniu wniosku Burmistrza Gminy Wilamowice, w dniu 6 kwietnia 2012 r. Śląski Kurator Oświaty w Katowicach, działając na podstawie art. 62b ust. 5b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), zwanej dalej ustawą o systemie oświaty, negatywnie zaopiniował zamiar połączenia od 1 września 2012 r. Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Pisarzowicach w Zespół Szkół w Pisarzowicach. W uzasadnieniu opinii podniesiono, że szkoły podlegające połączeniu w Zespół funkcjonują w dwóch odrębnych budynkach. Uczniowie korzystają wspólnie z biblioteki, czytelni i boiska sportowego i stołówki. Każdy z dyrektorów administruje własnym budynkiem. Zwrócono uwagę, że Szkoła Podstawowa w Pisarzowicach to największa tego typu szkoła w Gminie Wilamowice. Wskazano, że liczba uczniów w tej szkole w roku szkolnym 2011/2012 wynosi 317, natomiast w gimnazjum uczy się 201 uczniów. Zdaniem organu, połączenie szkół spowoduje powstania zespołu z dużą liczbą 518 uczniów, a w roku szkolnym 2012/2013 - 508 uczniów. Przedstawione prognozy demograficzne wskazują, że w najbliższych latach liczba dzieci i młodzieży w wieku szkolnym z obwodu szkół będzie utrzymywać się na podobnym poziomie. Ma to szczególne znaczenie wobec faktu, że od roku szkolnego 2011/2012 w gimnazjach obowiązują nowe zasady organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej, nakładające na dyrektorów i nauczycieli wiele nowych obowiązków, wynikających z zapisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2010 r., Nr 228, poz.1487). Połączenie szkół w zespół, w ocenie organu, nie będzie miało wpływu na poprawę warunków lokalowych. Ponadto tworzenie dużych szkół nie sprzyja prawidłowemu rozwojowi ucznia. Szkoły powinny być małe, ponieważ tylko wtedy możliwe jest indywidualne podejście do ucznia oraz dialog ucznia z nauczycielem. Wzmacnianie związków pomiędzy przedszkolem, szkołą podstawową i gimnazjum przez łączenie ich w zespół nie sprzyja realizacji jednolitej podstawy programowej na III i IV etapie edukacyjnym. Dalej organ argumentował, że zarządzanie szkołami znajdującymi się w dwóch odrębnych budynkach przez jednego dyrektora będzie mniej efektywne i nie wpłynie korzystnie na podniesienie jakości kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży. Poza tym połączenie szkół w zespół i powierzenie kierownictwa nad nimi jednej osobie nie usprawni systemu kierowania, zarządzania, administrowania obiektami i sprawowania nadzoru pedagogicznego. Zamierzone zmiany nie są zgodne z planem i założeniami reformy edukacyjnej i systemu szkolnictwa, zapoczątkowanej w 1998 r. przez Ministra Edukacji Narodowej, których efektem była m. in. likwidacja ośmioklasowych szkół podstawowych i rozdzielenie etapów edukacyjnych na etap realizowany w ramach szkoły podstawowej i w ramach gimnazjum, a więc z uwzględnieniem różnic poziomów edukacyjnych i rozwoju dzieci. Organ podniósł również, że zarówno w szkołach podstawowych, jak i w gimnazjach, począwszy od roku szkolnego 2009/2010, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r., Nr 4, poz. 17), stosuje się nowe podstawy programowe. Zdaniem organu, przesłanki o charakterze ekonomicznym nie mogą być jedynym ani głównym kryterium utworzenia zespołu szkół, zwłaszcza w oderwaniu od aktualnych kierunków reform polskiego systemu oświaty. Nauka dzieci i młodzieży odbywa się w kilku typach szkół, tj. sześcioletniej szkole podstawowej, trzyletnim gimnazjum oraz w szkołach ponadgimnazjalnych. Podział taki dostosowany jest do potrzeb psychofizycznych oraz poziomu rozwoju intelektualnego i emocjonalnego dzieci i młodzieży. Zasadą powinno być kształcenie i wychowywanie dzieci i młodzieży w samodzielnych, odrębnych typach szkół. Istniejący obecnie podział lokalowy przedmiotowych szkół pozwala na zachowanie podmiotowości każdego z uczniów i jest gwarancją zapewnienia warunków do wszechstronnego rozwoju i poczucia bezpieczeństwa.