Wyrok NSA z dnia 14 lutego 2013 r., sygn. II OSK 1941/11

Dnia 14 lutego 2013 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Dałkowska - Szary sędzia NSA Małgorzata Masternak - Kubiak sędzia del. NSA Tomasz Zbrojewski /spr./ Protokolant asystent sędziego Hubert Sęczkowski po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2013 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej O. K. i S. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 maja 2011 r. sygn. akt IV SA/Wa 439/11 w sprawie ze skargi O. K. i S. K. na postanowienie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia [...] grudnia 2010 r., nr [...] w przedmiocie odmowy uzgodnienia warunków zabudowy oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

II OSK 1941/11

U Z A S A D N I E N I E

Wyrokiem z dnia 11 maja 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę O. K. i S. K. na postanowienie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia [...] grudnia 2010 r. w przedmiocie odmowy uzgodnienia warunków zabudowy.

W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji przyjął następujące okoliczności faktyczne i prawne:

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska postanowieniem z dnia [...] grudnia 2010 r. utrzymał w mocy postanowienie Wojewody P. z dnia [...] stycznia 2007 r. o odmowie uzgodnienia warunków zabudowy w zakresie ochrony przyrody dla inwestycji polegającej na budowie siedliska rolniczego, obejmującego budowę murowanego domu mieszkalnego, budynku gospodarczego drewnianego, spichlerza oraz zbiornika ścieków okresowo opróżnianego na działce ew. nr [...], położonej przy ul. Z. w B., gm. B..

Jak wynika z uzasadnienia pisma z dnia 18 grudnia 2006 r., Wójt Gminy B. wystąpił do Wojewody P. o uzgodnienie warunków zabudowy dla wyżej opisanej inwestycji. Wojewódzki Konserwator Przyrody, działający z upoważnienia Wojewody P., postanowieniem z dnia [...] stycznia 2007 r. odmówił uzgodnienia przedmiotowej inwestycji, stwierdzając, że planowana inwestycja położona jest w obszarze specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 "P." ([...]), wyznaczonym rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz.U.Nr 229, poz. 2313 z późn. zm.), w obszarze mającym znaczenie dla Wspólnoty Natura 2000 "P." ([...]) oraz w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu "P." wyznaczonym rozporządzeniem Nr [...] Wojewody P. z dnia [...] lutego 2005 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu "P." ([...]). Przedmiotowa inwestycja spowoduje, zdaniem organu, niekorzystne zmiany warunków życia zwierząt wielu gatunków, w tym gatunków naturowych poprzez zmianę użytkowania gruntów rolnych pod zabudowę, przesunięcie linii zabudowy na północ od ul. Z., wpłynie na pogorszenie stanu siedlisk gatunków roślin i zwierząt, na gatunki będące przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000. Organ podkreślił, że już tylko znaczący negatywny wpływ na te gatunki lub ich siedliska bądź na te siedliska przyrodnicze może być powodem odmowy uzgodnienia przedmiotowej inwestycji. Z danych zebranych dla programu pilotażowego planu ochrony obszaru Natura 2000 " P." wynika, że następuje dramatyczny spadek liczebności wielu gatunków ptaków, na co ma wpływ utrata kolejnych terenów rolniczych na rzecz budownictwa. Dotyczy to również orlika krzykliwego, którego populacja na tym obszarze zgodnie z danymi zawartymi w Standardowym Formularzu Danych dla tego terenu szacowana jest na 30-35 par. Badania przeprowadzone w okresie marzec-lipiec 2008 r. przez Towarzystwo Ochrony Ptaków, które zostały opisane m.in. w " Inwentaryzacji ptaków z załącznika nr I do Dyrektywy Ptasiej UE gniazdujących na polanach i w dolinach rzecznych P. w 2008 r." E. P., wykazały gnieżdżenie się w rejonie P. 6 par orlika krzykliwego, w tym 3 pary gniazdujące po stronie polany w oddaleniu od ok. 1,5 km do 2,3 km od planowanej lokalizacji inwestycji. Orlik krzykliwy jest w Polsce bardzo nielicznym ptakiem lęgowym, gatunkiem terytorialnym i wskazującym na silne przywiązanie do miejsca lęgowego. Swoje gniazda zakłada na drzewach, zwykle na obrzeżach lasu, w pobliżu mokradeł, wilgotnych łąk, pastwisk oraz upraw z niską roślinnością - terenów otwartych będących jego łowiskami. Na terenie obszaru Natura 2000 "P." jednym z głównych zagrożeń owego gatunku jest presja urbanistyczna na polany śródleśne, a także na pastwiska i łąki na obrzeżach p. Grozi to zniszczeniem bardzo już ograniczonych zasobów żerowisk i obniżeniem liczebności populacji gatunku. Orlik krzykliwy, podobnie jak derkacz, nigdy nie wykorzystuje do gnieżdżenia czy żerowania działek zabudowanych. Wymagają one dużych terytoriów do zbierania pokarmu, wobec czego zabudowa, zmiana sposobu i intensywności użytkowania obszaru może spowodować, iż ptaki te będą musiały przenieść się w inne rejony lub przestaną w nim gniazdować. Organ powołał się również na badania prowadzone przez Komitet Ochrony Ptaków, z których wynika, iż występowanie orlika krzykliwego jest wyraźnie powiązane z gęstością zaludnienia i charakterem zabudowy. Niekorzystna dla tego gatunku jest szczególnie budowa rozproszona. Areał łowiecki orlika krzykliwego nie jest rozległy, samice eksploatują powierzchnię do 1 km od gniazda, zaś samce do 3 km. Inwestycje budowlane projektowane w oddaleniu od zwartej zabudowy powodują wyeliminowanie z obszaru łowieckiego terenu o promieniu 300 metrów od zabudowań, co przedkłada się na teren 23-30 ha. Dlatego nie można promować rozproszonego modelu zagospodarowania przestrzennego. Kwestia ta jest istotna z tego względu, że ostatnio występuje silna presja urbanistyczna zagospodarowania tego terenu w promieniu 250 metrów, po północnej stronie ul. Z.. Ranga negatywnego wpływu presji urbanistycznej podkreślona jest również w Standardowym Formularzu Danych dla danego obszaru (część 4.3), gdzie ten typ zagrożenia wymieniony jest jako pierwszy. Negatywnemu oddziaływaniu zabudowy rozproszonej (kod 403, część 6.1. SDF-u) nadano kategorię A, uznając ją za jedno z najważniejszych zagrożeń.