Wyrok NSA z dnia 26 lipca 2012 r., sygn. I FSK 505/12

Żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Niezgódka - Medek, Sędzia NSA Adam Bącal, Sędzia NSA Barbara Wasilewska (sprawozdawca), Protokolant Marek Kleszczyński, po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 26 stycznia 2010 r. sygn. akt I SA/Bd 950/09 w sprawie ze skargi W. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w L. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 4 września 2009 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Ministra Finansów na rzecz W. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w L. kwotę 120 zł (słownie: sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżony wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

Wyrokiem z dnia 26 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/Bd 950/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy uchylił zaskarżoną przez W. Sp. z o.o. w L. (zwana dalej w skrócie "Spółką") interpretację Ministra Finansów z dnia 4 września 2009 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług.

Stan sprawy przedstawiony przez Sąd I instancji:

We wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji Spółka wskazała, że zamierza prowadzić działalność gospodarczą, polegającą na nabywaniu wierzytelności, płacąc zbywcom niższą cenę od wartości wierzytelności, a następnie będzie na własny rachunek i we własnym imieniu odzyskiwać te wierzytelności od dłużników, albo je dalej sprzedawać. Z treści umowy cesji wierzytelności nie będą wynikały żadne dodatkowe zobowiązania z tytułu dokonanej cesji, a wnioskodawca będzie nabywać jedynie tzw. wierzytelności "własne", w tym przede wszystkim wierzytelności przysługujące bankom. Zarówno cesjonariusz, jak i cedent są podatnikami podatku od towarów i usług. Zdaniem Wnioskodawcy usługi pośrednictwa finansowego korzystają ze zwolnienia od podatku, na zasadzie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm., zwanej dalej "U.p.t.u.") w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy (PKWiU sekcja J ex 65-67), z wyłączeniem usług wymienionych w pkt od 1-9 tej pozycji. Zakup wierzytelności w celu odsprzedaży lub wyegzekwowania należy zakwalifikować jako usługę pośrednictwa finansowego na rzecz sprzedawcy. Nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie pierwotnego wierzyciela od ciężaru jej egzekwowania, jednak nie świadczy żadnej z usług wymienionych w punktach od 1-9 poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy (sekcja J ex 65-67), w tym m.in. usługi factoringu czy też ściągania długów. W ocenie wnioskodawcy ww. zwolnienie dotyczy usługi polegającej na obrocie wierzytelnościami, a obrót ten stosownie do zasad klasyfikacyjnych PKWiU traktowany jest jako kupno - sprzedaż. Zatem usługą pośrednictwa finansowego, podlegającą zwolnieniu ze strony wnioskodawcy są: nabycie "wierzytelności własnej" w drodze cesji wierzytelności po cenie niższej od nominalnej oraz sprzedaż wierzytelności uprzednio nabytej podmiotowi, który jest przedsiębiorcą i podatnikiem podatku od towarów i usług lub osobą nieprowadzącą działalności gospodarczej i niebędącą podatnikiem tego podatku. W ocenie wnioskodawcy w przypadku nabycia wierzytelności "własnej" w drodze cesji wierzytelności po cenie niższej od nominalnej, po stronie wnioskodawcy nie istnieje obowiązek udokumentowania tej transakcji za pomocą faktury VAT, bowiem taki obowiązek mógłby istnieć jedynie po stronie cedenta, a nie cesjonariusza. Natomiast dla cedenta sprzedaż wierzytelności własnej nie jest świadczeniem usługi, dlatego też nie powstaje u niego obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług, a tym samym obowiązek udokumentowania sprzedaży wierzytelności własnej za pomocą faktury VAT.