Wyrok NSA z dnia 3 sierpnia 2011 r., sygn. I OSK 1383/10

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Borowiec Sędziowie: sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska sędzia NSA del. Wiesław Morys (spr.) Protokolant st. inspektor sądowy Barbara Dąbrowska-Skóra po rozpoznaniu w dniu 3 sierpnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych Prezesa Rady Ministrów i Ministra Infrastruktury od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 marca 2010 r. sygn. akt I SA/Wa 1979/09 w sprawie ze skargi J. W. P. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] października 2009 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę, 2. zasądza od J. W. P. na rzecz Prezesa Rady Ministrów i Ministra Infrastruktury kwoty po 280 (dwieście osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zaskarżonym wyrokiem z dnia 5 marca 2010 r. uwzględnił skargę J. W. P. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] października 2009 r. uchylającą decyzję tegoż organu z dnia [...] września 2008 r. o odmowie stwierdzenia nieważności i stwierdzającą nieważność decyzji odmawiających przyznania własności czasowej do gruntu nieruchomości warszawskiej, uchylając zaskarżoną decyzję i orzekając o jej wykonalności oraz o kosztach postępowania.

Jak wynika z jego uzasadnienia wyrok ten wydano w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:

postępowanie administracyjne zostało wszczęte na wniosek J. W. P. (następcy prawnego poprzedniego właściciela poniżej opisanej nieruchomości) z dnia [...] czerwca 2003 r. o stwierdzenie nieważności decyzji Ministerstwa Gospodarki Komunalnej z [...] września 1966 r. (we wniosku podano błędną datę [...] września 1996 r.) i utrzymanej nią w mocy decyzji Wydziału Gospodarki Terenami Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy z [...] września 1966 r. (w decyzji organu odwoławczego wskazano datę [...] lipca 1966 r.), a to na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 (błędnie określono tamże pkt 2 jako ust. 2) kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.). Mocą tych decyzji (dalej zamiennie zwanych decyzjami dotychczasowymi), na zasadzie m. in. art. 1 i art. 7 ust. 2 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279), dalej zwanego dekretem, odmówiono ustanowienia użytkowania wieczystego gruntu położonego w Warszawie przy ul. [...]. W ocenie organów skoro grunt ten został przeznaczony w planie zagospodarowania przestrzennego na cele użyteczności publicznej, dalsze korzystanie z niego przez byłego właściciela z tym celem nie da się pogodzić, stąd uwzględnienie jego żądania nie było możliwe. Wniosek o stwierdzenie nieważności eksponował zarzut rażącego naruszenia art. 7 ust. 2 cytowanego wyżej dekretu poprzez brak wskazania, na jaki plan organy orzekające powołały się wywodząc sprzeczność korzystania z gruntu z jego przeznaczeniem w planie zagospodarowania przestrzennego terenu. Nie ustalono także czy cała nieruchomość została przeznaczona pod użyteczność publiczną. Minister Budownictwa decyzją z dnia [...] sierpnia 2006 r. odmówił stwierdzenia nieważności obu decyzji, następnie utrzymując to rozstrzygnięcie w mocy decyzją ostateczną z dnia [...] lutego 2007 r. Zdaniem tego organu w dacie wydania objętych żądaniem stwierdzenia nieważności decyzji obowiązywał ogólny plan zagospodarowania m. st. Warszawy - etapowy i kierunkowy Dzielnicy Śródmieście, zatwierdzony uchwałą Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy z dnia 31 stycznia 1961 r., nr 4/13, który przewidywał przeznaczenie spornej nieruchomości pod zabudowę wielorodzinną. Takie przeznaczenie uniemożliwiało dotychczasowemu właścicielowi korzystanie z niej. W tej sytuacji art. 7 ust. 2 cytowanego dekretu nie pozwalał na uwzględnienie wniosku o przyznanie własności czasowej (użytkowania wieczystego gruntu). Obie powyższe decyzje Ministra Budownictwa uchylił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 15 czerwca 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 621/07. Doszedł bowiem do przekonania, że podane w motywach decyzji dotychczasowych powody odmowy ustanowienia prawa własności czasowej bez powołania się na konkretne zapisy obowiązującego na dzień wydania orzeczenia planu zagospodarowania przestrzennego, obligowały organ nadzoru do wszechstronnego zbadania i oceny sprawy pod kątem przesłanek wynikających z norm prawa materialnego, czego organ nie uczynił. Ustalenia w tym zakresie dokonane przez Ministra Budownictwa Sąd uznał za nieprawidłowe. Pominął on bowiem, że przeznaczenie nieruchomości, o którym mowa w art. 7 ust. 2 dekretu z 26 października 1945 r. w ówczesnym stanie prawnym następowało w oparciu o plany zagospodarowania przestrzennego przyjęte na podstawie dekretu z dnia 2 kwietnia 1946 r. o planowym zagospodarowaniu przestrzennym kraju (Dz. U. Nr 16, poz. 109 ze zm.), a później na podstawie ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o planowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1975 r. Nr 11, poz. 67 ze zm.). Tymczasem organ nie wyjaśnił czy plan, na jaki się powołał był uchwalony zgodnie z prawem i czy jego zapisy pozwalały jednoznacznie określić przeznaczenie przedmiotowej nieruchomości. W szczególności nie wziął organ pod uwagę, że w odniesieniu do planów zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy i Warszawskiego Zespołu Miejskiego ustawa z dnia 3 lipca 1947 r. o odbudowie m. st. Warszawy (Dz. U. RP Nr 52, poz. 268) w art. 9 stanowiła, że plany uzyskują moc obowiązującą z dniem ogłoszenia w Monitorze Polskim. Sprawa zatem nie dojrzała do rozstrzygnięcia i dlatego decyzje te nie mogły się ostać.