Wyrok NSA z dnia 29 marca 2011 r., sygn. II OSK 597/10

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Paweł Miładowski Sędziowie Sędzia NSA Jan Paweł Tarno ( spr. ) Sędzia del. WSA Aleksandra Łaskarzewska Protokolant asystent sędziego Konrad Młynkiewicz po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łomży od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 17 grudnia 2009 r. sygn. akt II SA/Bk 661/09 w sprawie ze skargi W. i F. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łomży z dnia [...] września 2009 r. nr [...] w przedmiocie uchylenia decyzji i umorzenia postępowania pierwszej instancji w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji w części uznającej działkę za mienie gminne 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. zasądza od W. i F. S. solidarnie na rzecz Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łomży kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku wyrokiem z 17 grudnia 2009 r., II SA/Bk 661/09 uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łomży z [...] września 2009 r. nr [...] w przedmiocie uchylenia decyzji i umorzenia postępowania pierwszej instancji w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji w części uznającej działkę za mienie gminne.

Sąd I instancji nie zgodził się z poglądem Kolegium, że ustalenie, iż podmiot wnoszący o stwierdzenie nieważności decyzji nie jest stroną w tym postępowaniu czyniło niemożliwym dokonanie oceny merytorycznej kwestionowanej decyzji. Umorzenie postępowania administracyjnego byłoby w pełni do zaakceptowania, gdyby organy ustaliły, że wnioskodawcą jest podmiot, który nie ma przymiotu strony, a kwestionowana przez ten podmiot decyzja nie jest obarczona jedną z wad skutkujących nieważnością, wskazanych w art. 156 § 1 k.p.a. Skoro w niniejszej sprawie pierwszy skład Kolegium doszedł do przekonania, że decyzja Kierownika Urzędu Rejonowego jest dotknięta wadą wymienioną w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., to w myśl zasad z art. 6, 7 i 8 k.p.a. organy nie mogły zakończyć postępowania umarzając je. Zasada praworządności w sferze stosowania prawa przejawia się między innymi w tym, że organy administracyjni publicznej dostrzegając, że ostateczna decyzja administracyjna jest dotknięta wadą kwalifikowaną, wskazaną w art. 156 § 1 k.p.a., mają obowiązek podjąć z urzędu działania w celu wyeliminowania z obrotu prawnego takiej decyzji. Zgodnie z art. 157 § 2 k.p.a. postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu. Zatem w trybie nadzwyczajnym dotyczącym stwierdzenia nieważności decyzji organ prowadzący postępowanie dostrzegając wadę decyzji świadczącą o jej nieważności, winien wyeliminować dotkniętą nią decyzję z obrotu prawnego. W aktach sprawy nie ma żadnej informacji o tym, że w związku z umorzeniem postępowania z wniosku skarżących, Kolegium z urzędu wszczęło postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji. W konsekwencji drugi skład Kolegium nie mógł zgodnie z prawem umorzyć postępowania w sprawie bez uprzedniego ustalenia, czy konstatacje pierwszego składu Kolegium co do nieważności decyzji są uzasadnione.