Wyrok NSA z dnia 15 lutego 2011 r., sygn. I OSK 1368/10

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Ewa Dzbeńska, Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.), Sędzia del. NSA Roman Ciąglewicz, Protokolant asystent sędziego Maciej Kozłowski, po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej K. O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 kwietnia 2010 r. sygn. akt II SA/Wa 1718/09 w sprawie ze skargi K. O. na decyzję Głównego Inspektora Pracy z dnia [...] sierpnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności nakazu inspektora pracy 1) uchyla zaskarżony wyrok oraz decyzję Głównego Inspektora Pracy z dnia [...] sierpnia 2009 r. nr [...] i decyzję Okręgowego Inspektora Pracy w Bydgoszczy z dnia [...] lipca 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności nakazu inspektora pracy z dnia [...] września 2008 r. nr [...]; 2) zasądza od Głównego Inspektora Pracy na rzecz K. O. kwotę 750 (siedemset pięćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego

Uzasadnienie

Wyrokiem z 12.04.2010 r. II SA/Wa 1718/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę K. O. na decyzję Głównego Inspektora Pracy z [...].08.2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności nakazu inspektora pracy z [...] września 2008 r., nr [...]. W uzasadnieniu wyroku Sąd podkreślił, że zarówno w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak i w doktrynie, utrwalony jest pogląd, zgodnie z którym odmowa wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej może mieć miejsce, gdy wystąpi niedopuszczalność wszczęcia takiego postępowania z przyczyn przedmiotowych lub podmiotowych. Decyzja wydana na podstawie art. 157 § 3 kpa jest wynikiem oceny zdolności do działania w sprawie osoby wnoszącej podanie, legitymacji strony, wykazania tego, że nie istnieje decyzja, której ważność należy poddać ocenie (por. B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1998, s. 829). Postępowanie wyjaśniające poprzedzające odmowę wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji może dotyczyć jedynie kwestii formalnych, np. czy żądanie zostało wniesione przez legitymowany podmiot, mający zdolność do czynności prawnych. Nie może ono natomiast dotyczyć wyjaśnienia kwestii, czy przyczyny nieważności decyzji rzeczywiście miały miejsce. To może być bowiem dopiero wyjaśnione po wszczęciu postępowania w sprawie nieważności decyzji. Podkreślał to wielokrotnie Naczelny Sąd Administracyjny w swoich orzeczeniach: "Organ administracji nie może odmówić wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji (art. 157 § 3 kpa), uzasadniając odmowę brakiem podstaw prawnych do stwierdzenia nieważności. O tym, czy zachodzą podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji przewidziane w art. 156 § 1 kpa, organ może zadecydować dopiero po przeprowadzeniu stosownego postępowania" - wyrok z 20 grudnia 1994 r., I SA 1143/93, ONSA 1995, nr 3, poz. 145.