Wyrok NSA z dnia 19 grudnia 2011 r., sygn. II FSK 902/10

Przychodem z udziału akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej, będącego osobą fizyczną, jest wyłącznie dywidenda. Stanowi ona przychód należny dopiero w dacie jej otrzymania. W momencie wypłaty dywidendy u akcjonariusza powstanie przychód z działalności gospodarczej, który - przy spełnieniu przesłanek z art. 44 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r., Nr 51, poz. 307), może powodować powstanie obowiązku zapłaty zaliczki na podatek dochodowy.

Teza urzędowa

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska-Nowacka (sprawozdawca), Sędzia NSA Antoni Hanusz, Sędzia NSA (del.) Teresa Porczyńska, Protokolant Aleksandra Brach, po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej O. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 19 stycznia 2010 r. sygn. akt I SA/Gl 716/09 w sprawie ze skargi O. K. na interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w K. działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 13 maja 2009 r. nr [...] w przedmiocie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego 1) uchyla zaskarżony wyrok; 2) uchyla zaskarżoną interpretację; 2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w K. działającego z upoważnienia Ministra Finansów na rzecz O. K. kwotę 760 (słownie: siedemset sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

1. Wyrokiem z dnia 19 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/Gl 716/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę O. K. na interpretację Ministra Finansów z dnia 13 maja 2009 r., nr [...], w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych.

2. Rozstrzygnięcie to zapadło w następującym, przyjętym przez Sąd pierwszej instancji, stanie faktycznym: wnioskiem z dnia 6 lutego 2009 r. O. K. (dalej: "Skarżący) zwrócił się do Ministra Finansów - reprezentowanego przez Dyrektora Izby Skarbowej w K. - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie momentu oraz sposobu opodatkowania akcjonariusza spółki komandytowo - akcyjnej. W przedmiotowym wniosku wskazano, iż Skarżący jest akcjonariuszem spółki komandytowo - akcyjnej (dalej: "Spółka") posiadającym obecnie imienne akcje tejże Spółki. Akcjonariuszem Spółki jest także druga osoba, która również posiada akcje imienne, zaś komplementariuszem jest Fundacja. Jak podano dodatkowo, w opisie stanu faktycznego, zgodnie ze statutem Spółki Skarżący uczestniczy w jej zyskach w 80%, zaś komplementariusz w 20%.Zainteresowany zadał pytanie, czy w związku z posiadaniem przez Skarżącego statusu akcjonariusza w spółce komandytowo - akcyjnej, przychód po jego stronie powstanie dopiero w dacie wypłaty dywidendy tj. w dniu podjęcia uchwały o podziale zysku lub, gdy statut spółki tak stanowi, w innym dniu, czy też przychód z tego tytułu wystąpi po stronie wnioskodawcy na analogicznych zasadach, jak w przypadku komplementariusza tj. zgodnie z zasadami określonymi w art. 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz.654 ze zm.; dalej: "u.p.d.o.p."). W ocenie wnioskodawcy przychód akcjonariusza powstanie dopiero w dacie wypłaty dywidendy i nie przysługuje on wszystkim akcjonariuszom, lecz tylko tym, którzy są akcjonariuszami w określonym momencie, tj. w dniu podjęcia uchwały o podziale zysku lub, gdy statut spółki tak stanowi, w innym dniu. W uzasadnieniu swojego stanowiska Skarżący wskazał, iż w przypadku opodatkowania komplementariusza - osoby prawnej obowiązuje reguła opisana w art. 5 ust. 1 i 2 u.p.d.o.p., a przychód i koszty uzyskania przychodu spółki komandytowo - akcyjnej ustala się na podstawie księgi handlowej prowadzonej zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Dopiero tak ustalony przychód i koszty łączy się z pozostałymi przychodami i kosztami podatnika (komplementariusza), a wyliczony dochód jest opodatkowany przez takiego wspólnika razem z dochodami z pozostałych źródeł. W związku z powyższym wspólnik wykazuje przychody oraz koszty narastająco w kolejnych miesiącach. Uzasadniając swoje stanowisko Skarżący wskazał, że skoro spółka komandytowo - akcyjna może emitować akcje na okaziciela, to praktycznie nie można wykonać w tym przypadku obowiązku comiesięcznego ustalania dochodu przypadającego proporcjonalnie na każdego wspólnika celem odprowadzenia stosownych zaliczek na podatek dochodowy. Dodatkowo możliwość szybkiego obrotu akcjami przemawia, zdaniem Skarżącego, za niemożnością opodatkowania akcjonariuszy spółki komandytowo - akcyjnej w sposób analogiczny do opodatkowania komplementariusza. Następnym argumentem przemawiającym za odrzuceniem możliwości opodatkowania akcjonariusza spółki komandytowo - akcyjnej w sposób analogiczny do opodatkowania komplementariusza, jest sposób ustalania zysku oraz prawa akcjonariusza do objęcia tego zysku, gdyż odbywa się to analogicznie do określania zysku w spółce akcyjnej. Spółkę komandytowo-akcyjną cechuje jednak to, iż podział zysku za rok obrotowy w części przypadającej akcjonariuszom wymaga zgody wszystkich komplementariuszy, a co do zasady nie jest przewidziana możliwość dokonywania zaliczkowego comiesięcznego podziału części zysku przypadającej na akcjonariuszy. W konsekwencji dochód akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej stanowi dywidenda i powstaje on z chwilą wypłaty dywidendy. Zdaniem wnioskodawcy dochód ten będzie opodatkowany na zasadach ogólnych tak jak dochód z innych źródeł to jest na zasadzie art. 10 ust.1 pkt 9 w zw. z art. 20 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 ze zm.; dalej: "u.p.d.o.f."). Zainteresowany podkreślił jednocześnie, iż skoro przychód akcjonariusza będzie stanowiła wyłącznie kwota dywidendy zatwierdzona przez walne zgromadzenie, to akcjonariusz nie wykaże jako swojego przychodu oraz odpowiednio kosztu uzyskania przychodu, tej części przychodów spółki i jej kosztów uzyskania przychodów, jaka wynika z jego prawa do udziału w zysku. Zatem dochód spółki komandytowo-akcyjnej, zdaniem Skarżącego, w części przypadającej na akcje w czasie roku obrachunkowego, nie będzie podlegał podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.