Wyrok NSA z dnia 22 października 2010 r., sygn. I OSK 650/10

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rajewska Sędziowie NSA Małgorzata Borowiec del. WSA Marian Wolanin (spr.) Protokolant asystent sędziego Katarzyna Myślińska po rozpoznaniu w dniu 22 października 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej D. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 1 grudnia 2009 r. sygn. akt II SA/Wa 1436/09 w sprawie ze skargi D. K. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] lipca 2009 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat 1. uchyla zaskarżony wyrok oraz decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] lipca 2009 r. nr [...] i utrzymaną nią w mocy decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. z dnia [...] maja 2009 r. nr [...]; 2. zasądza od Komendanta Głównego Policji na rzecz D. K. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 1 grudnia 2009 r. sygn. akt II SA/Wa 1436/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę D. K. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] lipca 2009 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat.

W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.

Komendant Główny Policji rozkazem personalnym z dnia [...] lipca 2009 r. nr [...] utrzymał w mocy rozkaz personalny Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. z dnia [...] maja 2009 r. ustalający policjantowi D. K. na dzień ponownego przyjęcia do służby, tj. [...] sierpnia 1994 r. prawo do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat w wysokości 2%. Rozkazy te wydane zostały w postępowaniu wszczętym z wniosku D. K. o ustalenie prawa do wzrostu uposażenia z tytułu wysługi lat obejmującej okres od dnia [...] lutego 1987 r. do dnia [...] stycznia 1992 r. pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, którą wykonywał po ukończeniu 16 roku życia. Organ pierwszej instancji - na podstawie przedstawionych dokumentów - uwzględnił wnioskodawcy następujące okresy: zakłady pracy i inne - 1 rok, służba w Policji - 1 dzień, zasadnicza służba wojskowa - 1 rok, 5 miesięcy i 24 dni. Utrzymując w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji Komendant Główny Policji stwierdził, że według art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz.U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 ze zm.) - obowiązującej do dnia 31 grudnia 1990 r. - za domownika w rozumieniu tego aktu prawnego może być uznana osoba, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym, nie podlegała obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie domowym stanowiła jej główne źródło utrzymania. W ocenie organu, przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz.U. z 1988 r. Nr 2, poz. 10 ze zm.) nakładały obowiązek ubezpieczenia zarówno osób prowadzących gospodarstwo jak i domowników pracujących w danym gospodarstwie rolnym. Ponadto, według powołanego rozporządzenia, praca domownika w gospodarstwie rolnym nie stanowi jego głównego źródła utrzymania, jeżeli domownik kształci się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej. W okresie obowiązywania tego aktu prawnego łączenie pracy w gospodarstwie rolnym rodziców z nauką w szkole ponadpodstawowej uniemożliwiało wypełnienie przesłanki codziennej pracy w gospodarstwie. Nie można bowiem uznać okresów pomocy rodzicom w gospodarstwie ucznia lub studenta podczas ferii, wakacji za okresy faktycznej pracy w tym gospodarstwie rolnym. Wnioskodawca w okresie od dnia [...] lutego 1987 r. do dnia [...] grudnia 1990 r., tj. pracując w gospodarstwie rolnym rodziców, uczył się w szkole ponadpodstawowej - Technikum [...] im. [...] w W. Fakt łączenia pracy z nauką w szkole stanowi zatem przeszkodę do wliczenia danego okresu do stażu pracowniczego. Pomoc bowiem przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego rodziców, potwierdzona przez zeznania dwóch świadków nie oznacza pracy na danym gospodarstwie. Natomiast z dniem 1 stycznia 1991 r. weszła w życie ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, ze zm.), w której art. 6 pkt 2 wskazano, iż za domownika w rozumieniu tego aktu prawnego może być uznana osoba, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie oraz stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Ponadto, w myśl art. 16 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy, na domownika rolnika, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny, z mocy samego prawa nałożono obowiązek ubezpieczenia emerytalno - rentowego. Rodzice wnioskodawcy prowadzili gospodarstwo rolne o powierzchni ok. 7,45 ha, czyli obejmujące obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, a tym samym, gdyby był on domownikiem w rozumieniu przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, podlegałby z mocy ustawy obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, a jego rodzice opłacaliby z tego tytułu za niego składki na KRUS. Na wnioskodawcy spoczywał zatem obowiązek udowodnienia, że praca w gospodarstwie rolnym była przez niego wykonywana w charakterze domownika w rozumieniu przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, w tym, że opłacana była za niego składka na ubezpieczenie społeczne. Wobec tego, że wnioskodawca nie przedłożył zaświadczenia właściwego oddziału regionalnego KRUS o okresach opłacania za niego składek na ubezpieczenie społeczne jako domownika lub zwolnienia z takiego obowiązku, równoznaczne jest to z uznaniem, iż nie został on zgłoszony do ubezpieczenia, a tym samym nie był domownikiem w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zatem okresy jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców nie mogły zostać zaliczone do wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego.