Wyrok NSA z dnia 11 marca 2010 r., sygn. I OSK 711/09

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędziowie sędzia NSA Małgorzata Borowiec sędzia del. NSA Grażyna Radzicka Protokolant Ewelina Ryszka po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. i A. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 20 sierpnia 2008 r. sygn. akt II SA/Rz 72/08 w sprawie ze skargi M. i A. S. na postanowienie Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] listopada 2007 r. nr [...] w przedmiocie zawieszenia postępowania w sprawie wypłaty odszkodowania za zajęte pod drogę publiczną nieruchomości i nałożenia na M. i A. S. obowiązku wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie postępowania uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Rzeszowie

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z 20 sierpnia 2008 r., II SA 72/08 oddalił skargę M. i A. S. na postanowienie Wojewody Podkarpackiego z [...] listopada 2007 r., nr [...] w przedmiocie zawieszenia postępowania administracyjnego w sprawie odszkodowania za zajęte pod drogę publiczną nieruchomości.

W uzasadnieniu swego orzeczenia Sąd przyjął następujący stan faktyczny. Skarżący domagali się odszkodowania za zajęcie części działek budowlanych pod drogę publiczną. Podstawę materialnoprawną ustalenia wypłaty odszkodowania stanowi przepis art. 73 ustawy z 13 października 1998 roku - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133 poz. 872 ze zm.), zgodnie którym nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 roku we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, niestanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne z dniem 1 stycznia 1999 stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem (ust. 1). Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1 wypłaca gmina w odniesieniu do dróg będących w dniu 31 grudnia 1998 drogami gminnymi, Skarb Państwa - w odniesieniu do pozostałych dróg (ust. 2). Przepis ten wiąże więc uwłaszczenie gmin i Skarbu Państwa z obowiązkiem wypłaty odszkodowań. Podstawą do ujawnienia w księdze wieczystej przejścia na własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego nieruchomości zajętych pod drogi publiczne jest ostateczna decyzja Wojewody (ust. 3). Decyzja ta ma charakter decyzji deklaratoryjnej, stwierdzającej nabycie prawa własności z mocy prawa i jednocześnie stanowi podstawę do dokonania wpisu prawa własności w księdze wieczystej. Oznacza to, że jedynie ostateczna decyzja stwierdzająca nabycie własności stanowi dowód nabycia własności konkretnej nieruchomości i jest podstawą do żądania wypłaty odszkodowania. Decyzja Wojewody jest zatem w stosunku do odszkodowania zagadnieniem wstępnym.