Wyrok NSA z dnia 19 listopada 2010 r., sygn. I FSK 1830/09

Na gruncie art. 19 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.) ugruntowany był pogląd, że podatnik może korzystać z prawa do odliczenia podatku od towarów i usług z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług przez innego podatnika wyłącznie w odniesieniu do podatku wynikającego z faktury, dokumentującej faktycznie zrealizowaną przez jej wystawcę czynność podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem. W przypadku gdy podatek wynika jedynie z faktury, która nie dokumentuje faktycznego zdarzenia rodzącego obowiązek podatkowy u jej wystawcy - faktura taka nie daje uprawnienia do odliczenia wykazanego w niej podatku.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Arkadiusz Cudak (sprawozdawca), Sędzia NSA Jan Zając, Sędzia WSA del. Tomasz Kolanowski, Protokolant Marek Kleszczyński, po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2010 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej R. K. T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 21 lipca 2009 r. sygn. akt I SA/Po 527/09 w sprawie ze skargi R. K. T. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w P. z dnia 23 marca 2009 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2005 r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od R. K. T. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w P. kwotę 2.400 (słownie: dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 21 lipca 2009 r., sygn. akt I SA/Po 527/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę R. K. T. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w P., nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2005 r.

Uzasadniając rozstrzygnięcie Sąd I instancji przedstawił przebieg postępowania w sprawie podając, że decyzją z dnia 19 sierpnia 2008 r. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w P., po przeprowadzeniu postępowania kontrolnego w zakresie podatku od towarów i usług za lata 2004 i 2005, określił Skarżącemu zobowiązanie podatkowe w podatku VAT za miesiące od stycznia do marca 2005 r., od maja do grudnia 2005 r. oraz nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym za kwiecień 2005 r. Ustalono, że R. T. w badanym okresie prowadził działalność gospodarczą pod firmą "R." głównie w zakresie usług transportowych na terenie kraju. Na podstawie rejestrów oraz dokumentów źródłowych stwierdzono, iż podatnik dokonywał zakupu oleju napędowego, który udokumentował fakturami VAT wystawionymi przez: Przedsiębiorstwo Handlowo - Usługowe "R. - P." M. C. w G. oraz "W." Sp. z o.o. w Ł.. Organ podatkowy podał, iż M. C. został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej z dniem 1 kwietnia 2004 r., natomiast spółka "W." w latach 2004 - 2005 nie figurowała w ewidencji podatników podatku VAT. Przesłuchano w charakterze świadków: M. C., R. T. oraz kierowców świadczących usługi na rzecz podatnika. Ustalono, iż podatnik w istocie dokonał zakupu paliwa w ilości wykazanej w swojej dokumentacji. Z materiału zebranego w toku kontroli przeprowadzonej w firmach "R. - P." oraz "W.", wynika również, iż sprzedaż oleju napędowego przez te firmy była fikcją. M. C. nie posiadał własnej ani dzierżawionej bazy magazynowej na paliwa, samochodów przystosowanych do przewozu paliwa, a także koncesji na obrót nimi. Swoje oferty na wystawianie faktur M. C. zostawiał na stacjach benzynowych i bazach paliwowych. Wraz z fakturami na określone ilości oleju napędowego wystawiał dowody wpłaty gotówki, której fizycznie nie otrzymywał. Za wystawianie faktur pobierał wynagrodzenie w wysokości 3 gr. za litr oleju. Dyrektor wskazał, iż wymienione firmy nie były rzeczywistymi stronami transakcji opisanych na fakturach wystawionych na rzecz podatnika. Jednocześnie R. T. nie podjął żadnych czynności zmierzających do sprawdzenia wiarygodności kontrahentów (rejestracja jako podatnicy, personalia, siedziby, posiadanie koncesji). Wątpliwości mogły powstać chociażby w związku z zawsze gotówkową formą zapłaty, której nie zawsze towarzyszyło pokwitowanie. Następnie organ podatkowy powołał przepisy art. 86 ust. 1, art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a, pkt 4 lit. a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm., dalej: "ustawa o VAT"). Wskazał, iż powołane przepisy ust. 3a obowiązują od 1 czerwca 2005 r. Przed tą datą przepisy zakazujące dokonywania odliczenia zawarte były natomiast w rozporządzeniu Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. 97, poz. 970, ze zm.), § 14 ust. 2 pkt 1 lit. a, pkt 4 lit. a. Organ podatkowy stwierdził, że skoro przedmiotowe faktury wystawione zostały przez podmioty niebędące w rzeczywistości stronami transakcji opisanych na tych fakturach, a nadto podmioty te nie były uprawnione do wystawienia faktur, nie mogły być więc one podstawą do obniżenia podatku należnego o zawarty w nich podatek naliczony.