Postanowienie NSA z dnia 25 maja 2009 r., sygn. II FZ 131/09

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący : Antoni Hanusz (spr.) po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia U. i Z. G. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 10 marca 2009 r. sygn. akt I SA/Sz 510/08 w zakresie odmowy wstrzymania decyzji w sprawie ze skargi U. i Z. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia 30 lipca 2008 r. nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2005 r. postanawia: oddalić zażalenie.

Uzasadnienie

II FZ 131/09

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 10 marca 2009 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w sprawie o sygnaturze akt I SA/Sz 510/08, odmówił U. i Z. G. wstrzymania wykonania decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 30 lipca 2008 roku w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2005 rok. U. i Z. G. w skardze na powyższą decyzję zawarli wniosek o wstrzymanie jej wykonania nie podając jednak uzasadnienia tego żądania. Pismem z dnia 12 lutego 2009 r. Sąd przesłał ustanowionemu z urzędu pełnomocnikowi skarżących odpis skargi. W dniu 4 marca 2009 r. do Sądu wpłynęło pismo procesowe pełnomocnika skarżących zawierające m.in. wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji do czasu zakończenia postępowania. Sąd odmawiając stronie wstrzymania wykonania objętej skargą decyzji wskazał, że w rozpoznawanej sprawie zarówno skarżący we wniosku zawartym w skardze jak i pełnomocnik w piśmie procesowym z dnia 3 marca 2009 roku nie wykazali, by zachodziły okoliczności wymienione w art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) uzasadniające wstrzymanie przez sąd wykonania decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 30 lipca 2008 roku. Sąd argumentował, że okoliczność prowadzenia wobec skarżących egzekucji, o której skarżący tylko wspomnieli w skardze, nie jest sama w sobie wystarczającą przesłanką do wykazania (uprawdopodobnienia), iż wykonanie obowiązku objętego zaskarżoną decyzją spowoduje niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków dla podatników. W zażaleniu na powyższe postanowienie U. i Z. G. domagali się jego zmiany i uwzględnienia wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji. Przedstawiono także ewentualne żądanie uchylenia postanowienia w całości i przekazania sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Szczecinie do ponownego rozpoznania oraz zasądzenia zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego pełnomocnikowi ustanowionemu z urzędu. W uzasadnieniu zażalenia argumentowano, że wniosek skarżących o wstrzymanie wykonania decyzji nie zawierał uzasadnienia, gdyż Sąd w wezwaniu z dnia 11 lutego 2009 roku został zobowiązał skarżących jedynie do sprecyzowania skargi poprzez określenie przedmiotu i zakresu skargi. Z tej przyczyny pełnomocnik wykonując wezwanie Sądu z dnia 11 lutego ograniczył się do sprecyzowania skargi oraz zawartych w niej wniosków i nie uzasadnił żądania wstrzymania wykonania decyzji. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje. Zażalenie nie ma usprawiedliwionych podstaw, a zatem należało je oddalić. Postępowanie przed sądami administracyjnymi, którego reguły określone zostały w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, oparte zostało na zasadzie kontradyktoryjności, gdyż jego istotę stanowi spór o prawo prowadzony przez strony tego postępowania będące podmiotami reprezentującymi odmienne interesy. W sferze ustalania faktów i zbierania dowodów, zasada ta jest traktowana jako uzupełnienie zasady dyspozycyjności, również zawartej przez ustawodawcę w treści norm wskazanej powyżej ustawy procesowej. Zasada dyspozycyjności w postępowaniu sądowadministracyjnym przejawia się przyznaniem stronom tego postępowania kompetencji między innymi do rozporządzania przysługującymi im uprawnieniami procesowymi wynikającymi z ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Do tych uprawnień należy też występowanie z wnioskiem o przyznanie ochrony tymczasowej, na podstawie art. 61 § 3 u.p.p.s.a. Stosownie do tego przepisu, po przekazaniu sądowi skargi, sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności organu administracji, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Należy także pamiętać, że przyznanie sądowi kompetencji udzielenia, w określonych w ustawie sytuacjach, ochrony tymczasowej stanowi odstępstwo od ogólnej zasady wyrażonej w art. 61 § 1 u.p.p.s.a., w myśl którego, wniesienie skargi do sądu nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Z regulacji zawartej w art. 61 § 3 u.p.p.s.a. wynika bezspornie, że wstrzymanie wykonania aktu lub czynności organu administracji przez sąd może nastąpić jedynie po przekazaniu skargi do sądu oraz na wniosek skarżącego o ile zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Sąd nie ma tym samym kompetencji, uwzględniać ani tym bardziej doszukiwać się z urzędu, a więc bez wniosku strony, okoliczności decydujących o udzieleniu ochrony tymczasowej. W konsekwencji należy uznać, że skoro ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przyznaje stronie prawo do wystąpienia do sądu z wnioskiem o wstrzymanie wykonania aktu lub czynności organu administracji ograniczając jednocześnie możliwość udzielenia ochrony tymczasowej od wystąpienia choć jednej z dwóch przesłanek wymienionych w art. 61 § 3 u.p.p.s.a., to obowiązkiem strony jest wskazanie we wniosku okoliczności na poparcie spełnienia choć jednej z nich. Decyzja o skorzystaniu z możliwości ubiegania się o udzielenie przez sąd ochrony tymczasowej należy do strony, a jej podjęcie wiąże się z obowiązkiem uzasadnienia wniosku poprzez poparcie go twierdzeniami, tezami oraz stosownymi dokumentami na okoliczność spełnienia ustawowych przesłanek udzielenia ochrony tymczasowej. Brak wskazania przez stronę we wniosku o udzielenie ochrony tymczasowej okoliczności uzasadniających spełnienie tych przesłanek, stanowi więc o ich braku i uniemożliwia sądowi jej udzielenie.