Postanowienie NSA z dnia 31 stycznia 2008 r., sygn. I OSK 535/07

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Banasiewicz Sędziowie Irena Kamińska NSA Jolanta Rajewska (spr.) Protokolant Anna Harwas po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2008r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych Ministra Budownictwa i Kopalni [...] S.A. w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 grudnia 2006 r. sygn. akt I SA/Wa 825/06 w sprawie ze skargi Kopalni [...] S.A. w K. na decyzję Ministra Transportu i Budownictwa z dnia [...] nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji wywłaszczeniowej postanawia: 1. uchylić zaskarżony wyrok i umorzyć postępowanie sądowe; 2. zwrócić Kopalniom [...] S.A. w K. z środków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie kwotę 100 zł (sto złotych) tytułem zwrotu połowy wpisu od skargi.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 4 grudnia 2006 r., sygn. akt I SA/Wa 825/06, stwierdził nieważność decyzji Ministra Transportu i Budownictwa z dnia [...] i poprzedzającej ją decyzji Wojewody Ś. z dnia [...] w części dotyczącej stwierdzenia, iż decyzja Naczelnika Gminy G. z dnia [...] sierpnia 1982 r. została wydana z naruszeniem prawa, a w pozostałym zakresie skargę Kopalni [...] S.A. w K. oddalił. Wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy.

Naczelnik Gminy G. decyzją z dnia [...] sierpnia 1982 r. nr [...], orzekł o wywłaszczeniu za odszkodowaniem na rzecz Skarbu Państwa na potrzeby Dyrekcji Okręgowej Dróg Publicznych w K.- z przeznaczeniem pod budowę kopalni "[...]- nieruchomości położonej we wsi G., oznaczonej jako działki nr [...] i [...] o łącznej powierzchni [...] m2, stanowiącej własność M. S..

Wojewoda Ś. decyzją z dnia [...] nr [...] stwierdził nieważność powyższej decyzji w części dotyczącej odszkodowania, natomiast w zakresie wywłaszczenia orzekł, że decyzja Naczelnika Gminy G. wydana została z rażącym naruszeniem prawa, lecz wywołała nieodwracalne skutki prawne, wskutek czego nie można stwierdzić jej nieważności. W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z 16 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. Z 1974 r. Nr 10, poz. 64, ze zm.), wniosek o wywłaszczenie kompleksu nieruchomości o powierzchni ponad 10 ha, na cele inne niż budownictwo mieszkaniowe, powinien być zatwierdzony przez wojewodę. Jednak z treści wniosku o wywłaszczenie, ani też ze spisu załączników do tego wniosku nie wynika, aby wymóg ten został spełniony. We wniosku nie wskazano również środków na wypłatę odszkodowań dla rolników, do czego zobowiązywał wnioskodawcę art. 16 ust. 2 pkt 8 powyższej ustawy. Ponadto, w myśl art. 16 ust. 3 pkt 1 ustawy, do wniosku należało dołączyć dowód uzgodnienia miejsca realizacji inwestycji z właściwym terenowym organem administracji państwowej, co potwierdzało niezbędność danej nieruchomości na cele wywłaszczenia. Zgodnie z obowiązującym w chwili wydania decyzji wywłaszczeniowej § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie nadzoru urbanistyczno-budowlanego (Dz. U. Nr 8, poz. 48), uzgodnienie następowało w drodze decyzji o ustaleniu miejsca i warunków realizacji inwestycji budowlanej. W decyzji wywłaszczeniowej z dnia [...] sierpnia 1982 r., jako akt ustalający miejsce i warunki realizacji Kopalni "[...]" wskazano decyzję Wojewódzkiej Dyrekcji Rozbudowy Miast i Osiedli Wiejskich w K. z dnia [...] maja 1980 r., nr [...]. Jednak stosownie do art. 21 ust. 4 ówcześnie obowiązującej ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 38, poz. 229, ze zm.), ustalenie miejsca i warunków realizacji inwestycji oraz zatwierdzenie planu realizacyjnego traciło ważność, jeżeli inwestor nie uzyskał prawa do terenu lub je utracił albo w ciągu jednego roku od zatwierdzenia planu nie wystąpił o pozwolenie na budowę. Ponieważ w aktach brak dokumentu potwierdzającego, że inwestor wystąpił o przedłużenie terminu do wystąpienia o pozwolenie na budowę, uznać należy, że decyzja z dnia [...] maja 1980 r. utraciła ważność przed wydaniem decyzji wywłaszczeniowej. Zdaniem Wojewody Ś. powyższe naruszenia stanowią rażące naruszenie prawa, jednak decyzja wywłaszczeniowa w części dotyczącej odjęcia prawa własności wywołała nieodwracalne skutki prawne, albowiem na wywłaszczonej nieruchomości powstała Kopalnia "[...]". Takich skutków nie wywołała natomiast część decyzji Naczelnika Gminy G. dotycząca przyznania odszkodowania, zatem w tym zakresie organ zobowiązany był stwierdzić jej nieważność.