Wyrok NSA z dnia 4 stycznia 2006 r., sygn. I FSK 420/05

Zwrot nienależnie zapłaconego podatku akcyzowego na rzecz podatnika, który nie poniósł ekonomicznego ciężaru nienależnie zapłaconego podatku doprowadziłby do sytuacji nie do zaakceptowania tak z prawnego, jak i z moralnego punktu widzenia. W istocie oznaczałby bowiem niczym nieusprawiedliwione przysporzenie ze strony Skarbu Państwa na rzecz tego podatnika. Zwrot podatku akcyzowego na rzecz osoby, która go tylko formalnie, a nie faktycznie zapłaciła, prowadziłby zatem do bezpodstawnego wzbogacenia tej osoby.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2006 r. na rozprawie w Wydziale I Izby Finansowej skargi kasacyjnej "I." Spółki z o.o. z siedzibą w B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 14 grudnia 2004 r., I SA/Gl 115/04, w sprawie ze skargi "I." Spółki z o.o. z siedzibą w B. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w K. z dnia 30 grudnia 2003 r. w przedmiocie podatku akcyzowego - oddala skargę kasacyjną; (...).

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 grudnia 2004 r., I SA/Gl 115/04 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę "I." Spółki z o.o. w B., na decyzję Dyrektora Izby Celnej w K. z dnia 30 grudnia 2003 r. w przedmiocie odmowy zwrotu nadpłaty w podatku akcyzowym.

Z akt sprawy wynika, że po rozpatrzeniu odwołania Spółki z o.o. I. z siedzibą w B. od decyzji Urzędu Skarbowego w B. z dnia 25 sierpnia 2003 r. odmawiającej stwierdzenia nadpłaty w podatku akcyzowym za miesiące: wrzesień 2000 r. w kwocie 162.182 zł, październik 2000 r. w kwocie 15.913 zł, grudzień 2000 r. w kwocie 10.549 zł - łącznie w kwocie 188.644 zł wraz z oprocentowaniem Dyrektor Izby Celnej w K. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia w pierwszej kolejności przedstawiono dotychczasowy przebieg postępowania. Organ II instancji odnosząc się do zarzutów odwołania, nawiązał do treści art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Następnie wskazano na treść art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Organ podkreślił, że ustalając obowiązywanie normy prawnej organ podatkowy musi stwierdzić przede wszystkim, czy konkretna norma prawna weszła w życie oraz czy nie została w okresie jej stosowania formalnie derogowana. Organ zaznaczył, iż do 30 października 2001 r. przepis par. 18 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 1999 r. w sprawie podatku akcyzowego /Dz.U. nr 105 poz. 1197/ miał moc obowiązującą. Tym samym brak było podstaw do niestosowania tego przepisu zarówno przez podatników, jak i organy podatkowe. Odnosząc się do argumentów pełnomocnika skarżącej Spółki co do niekonstytucyjności przepisów rozporządzenia rozszerzających krąg podatników podatku akcyzowego stwierdzono, że jedynym organem uprawnionym do oceny konstytucyjności przepisów prawa jest Trybunał Konstytucyjny, zaś organy podatkowe mogą jedynie oceniać, czy dany przepis prawa był obowiązujący w okresie jego stosowania. Ponadto wskazano, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego, na który powołuje się Spółka, odnosi się do konkretnego przepisu prawnego; Trybunał Konstytucyjny orzekł w nim bowiem o niekonstytucyjności przepisu par. 16 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 stycznia 1998 r. w sprawie podatku akcyzowego. Oznacza to, że wyrok ten nie może być stosowany wprost w odniesieniu do innych przepisów prawnych, w tym także do znajdującego zastosowanie w sprawie przepisu par. 18 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 1999 r. W sentencji powołanego wyżej wyroku orzeczono, iż "par. 16 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 stycznia 1998 r. w sprawie podatku akcyzowego w związku z art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym jest niezgodny z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, co nie stwarza podstawy zwrotu podatku uiszczonego na podstawie tego przepisu". Powołując się na treść art. 190 ust. 3 Konstytucji RP, w myśl którego "Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego", stwierdzono, że nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, że wyrok ten deregował ww. przepis rozporządzenia z mocą wsteczną.