Wyrok NSA z dnia 21 lipca 2005 r., sygn. FSK 1870/04

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grzegorz Krzymień, Sędziowie NSA Włodzimierz Kubiak (spr.), Krzysztof Stanik, Protokolant Magdalena Gródecka, po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2005 r. na rozprawie w Wydziale II Izby Finansowej skargi kasacyjnej Józefa R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 29 kwietnia 2004 r., sygn. akt I SA/Kr 2738/01 w sprawie ze skargi Józefa R. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 10 listopada 2001 r. , (...) w przedmiocie umorzenia zaległości podatkowej 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Józefa R. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w K. kwotę 120 zł (słownie: sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2004 r. I SA/Kr 2738/01 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę Józefa R. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 10 listopada 2001 r. (...) w przedmiocie umorzenia zaległości podatkowej. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd podał, że Urząd Skarbowy K.-Ś. decyzją z dnia 31 lipca 2001 r. odmówił Józefowi i Teresie R. umorzenia odsetek za zwłokę w kwocie 7.575,43 zł od zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1997 r. W motywach decyzji stwierdzono, że małżonkowie R. nie spełniają warunków opisanych w art. 67 par. 1 Ordynacji podatkowej, z uwagi na ich dobrą sytuację finansową bowiem w 2000 r. osiągnęli dochód w kwocie 298.797,44 zł. W odwołaniu od decyzji organu pierwszej instancji skarżący zarzucił zwłokę w postępowaniu oraz bezpodstawny zwrot nadpłaty dokonany przez ten organ, co w rezultacie spowodowało naliczenie odsetek. Izba Skarbowa w K. decyzją z dnia 10 listopada 2001 r. utrzymała w mocy rozstrzygnięcie Urzędu Skarbowego K.-Ś. podkreślając, że w postępowaniu o umorzenie należności podatkowej nie bada się prawidłowości jej wyliczenia. W skardze do sądu administracyjnego Józef R. zarzucił organowi odwoławczemu naruszenie podstawowych zasad postępowania podatkowego, a szczególności art. 120, 122 i 125 Ordynacji podatkowej, a także art. 52 i 53 oraz art. 67 tej ustawy. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, oddalając skargę Józefa R., powołał się na treść przepisu art. 67 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym, organ podatkowy, na wniosek podatnika, może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe lub odsetki za zwłokę w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Sąd przedstawił jak w orzecznictwie sądowym rozumiana jest instytucja umorzenia zaległości podatkowych i odsetek za zwłokę. Wskazano na tezę wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 września 2001 r. III SA 1590/00 /Lex nr 79619/, w której stwierdzono, że użyte przez ustawodawcę pojęcia niedookreślone jak "ważny interes podatnika" I "interes publiczny" nie mogą być interpretowane w sposób subiektywny, a więc nie może o tym decydować przekonanie podatnika. O istnieniu ważnego interesu podatnika decydują kryteria zobiektywizowane, które są zgodne z powszechnie aprobowaną hierarchią wartości. Sąd uznał, że organy podatkowe w sprawie prawidłowo zgromadziły niezbędny materiał dowodowy i oceniły go z punktu widzenia zarówno ważnego interesu podatnika jak i interesu publicznego. Nie naruszyły przy tym zasady swobodnej oceny dowodów. Brak jest zatem, zdaniem Sądu, podstaw do uwzględnienia skargi, zwłaszcza, że większość podniesionej w niej zarzutów skupia się na kwestionowaniu samej zasady naliczania odsetek, to jest naruszenia przepisów art. 52 i art. 53 Ordynacji podatkowej. Sąd powołał się na stanowisko wyrażone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 września 2002 r. III SA 1710/99 /Lex nr 44718/, w świetle którego postępowanie w sprawie umorzenia zaległości podatkowych lub odsetek za zwłokę nie może prowadzić do uchylenia decyzji ustalających wysokość zobowiązań podatkowych, a wniosek o ich umorzenie podlega rozpatrzeniu w odrębnym postępowaniu, wszczętym w nowej sprawie, która nie dotyczy kwestii ustalenia należności. W tej sytuacji Sąd stwierdził, że nie mogą być uwzględnione zarzuty dotyczące zasadności naliczenia odsetek, tym bardziej, że jak wynika z akt administracyjnych skarżący zgłosił się w dniu 2 sierpnia 2000 r. w Urzędzie Skarbowym, okazał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego i zażądał zwrotu nadpłaty wynikającej z zeznania podatkowego za 1997 r. Okoliczność ta, zdaniem Sądu, nie może przemawiać za tym, że interes publiczny wymaga umorzenia zaległości. Nie można też przyjąć, aby powstanie odsetek nastąpiło niezależnie od sposobu postępowania skarżącego bądź zostało spowodowane działaniem czynników, na które nie mógł mieć wpływu. Nadto, jak wynika z zeznań podatkowych skarżącego, posiada on środki finansowe umożliwiające spłatę zaległości, a w związku z tym zaskarżona decyzja nie narusza także ważnego interesu podatnika. W skardze kasacyjnej Józef R. wniósł o uchylenie omówionego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zaskarżonemu wyrokowi skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię pojęć "interes publiczny" i "ważny interes podatnika" /art. 67 Ordynacji podatkowej/, a także naruszenie przepisów postępowania mogące mieć wpływ na wynik sprawy, polegające na błędnej ocenie zebranych dowodów, a w szczególności bezkrytycznym przyjęciu niedostatecznie udokumentowanych twierdzeń organów podatkowych, jakoby skarżący sam zażądał zwrotu nadpłaty w pełnej wysokości /naruszenie art. 133 par. 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że Sąd dokonał błędnej i niewłaściwej oceny treści notatki sporządzonej na okoliczność zgłoszenia się skarżącego do Urzędu Skarbowego w dniu 2 sierpnia 2000 r. Nadto skarżący polemizuje z dokonaną w zaskarżonym wyroku wykładnią pojęć "interes publiczny" i "ważny interes podatnika", uznając ją za zawężającą W odpowiedzi na skargę kasacyjną Dyrektor Izby Skarbowej w K. wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. W piśmie tym wyjaśniono, że po wydaniu przez Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie wyroku z dnia 24 lutego 2000 r. I SA/Kr 1360/98, którym uchylono decyzje wymiarowe organów podatkowych obu instancji, właściwy organ podatkowy był obowiązany, na mocy art. 77 par. 1 Ordynacji podatkowej, do zwrotu powstałej w związku z tym nadpłaty. Dopiero nowe postępowanie podatkowe wykazało, że w zeznaniu podatkowym skarżący podali nienależną im nadpłatę.