Wyrok NSA z dnia 22 grudnia 2004 r., sygn. FSK 870/04

Zakwestionowana przez organy podatkowe faktura nie zawierała prawidłowego określenia jednego z elementów wymienionych w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./, tj. błędnie wskazano w niej używanie rzeczy przez czas określony za opłatą jako dokonany obrót. Nie rozważając zatem kwalifikacji prawnej naruszenia postanowień par. 35 ust. 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 8 grudnia 1994 r. w sprawie wykonania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 133 poz. 688 ze zm./, czyli konsekwencji niedochowania określonych w rozporządzeniu dalszych wymagań dotyczących składników treści faktur, należy przyjąć, iż faktura, o której mowa, musi być uznana za wystawioną sprzecznie z przepisami prawa. Nie może ona być tym samym podstawą do rozliczenia podatku naliczonego.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Zirk-Sadowski (spr.), Sędziowie NSA Juliusz Antosik, Włodzimierz Kubiak, Protokolant Teresa Świderska, po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2004 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Romana D. od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu z dnia 11 grudnia 2003 r. sygn. akt I SA/Wr 1766/01 w sprawie ze skargi Romana D. na decyzję Izby Skarbowej w W. Ośrodek Zamiejscowego w J. z dnia 30 kwietnia 2001 r. (...) w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiąc styczeń 1996 roku 1) oddala skargę kasacyjną; 2) zasądza od Romana Dytko na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w W. kwotę 120 zł /słownie sto dwadzieścia złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 11 grudnia 2003 r., I SA/Wr 1766/01, Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu oddalił skargę Romana D. na decyzję Izby Skarbowej w W. Ośrodka Zamiejscowego w J. z dnia 4 maja 2001 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług za styczeń 1995 r. Jak wskazano w uzasadnieniu wyroku, Roman D. prowadził działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania opakowań drewnianych oraz świadczenia usług hotelarskich i gastronomicznych. W wyniku przeprowadzonej kontroli, Urząd Skarbowy w K., kwestionując faktury wystawione przez Agencję "A.", decyzją z dnia 17 listopada 2000 r. określił podatnikowi zobowiązanie w podatku od towarów i usług za grudzień 1995 r., zaległość podatkową w tym podatku i należne od niej odsetki. Izba Skarbowa w W. Ośrodek Zamiejscowy w J. decyzją z dnia 4 maja 2001 r. utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję. Z ustaleń organów podatkowych wynikało, że podatnik z wystawcą spornych faktur zawarł 12 października 1995 r. na okres 12 miesięcy umowę leasingu, którego przedmiotem była maszyna: TRAK LT 40 Hydraulika 15 KM silnik elektryczny wraz z osprzętem. Umowa stanowiła m.in., że przedmiot umowy pozostaje przez cały czas jej trwania własnością leasingodawcy, w okresie trwania umowy leasingobiorcy przysługują wszelkie uprawnienia z tytułu gwarancji, rękojmi jak właścicielowi. Uwzględniając takie sformułowanie warunków umowy, a także fakt, iż skarżący kupował urządzenia będące przedmiotem umowy leasingu gwarancyjnego, organy podatkowe uznały, że rzeczywistym zamiarem stron umowy było obejście przepisów podatkowych i nadanie umowie takiej treści, aby umożliwić zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów zawartych w "czynszach" wydatków podatnika na faktyczne nabycie rzeczy, a nie tylko kosztów amortyzacji. Uznano zatem przedmiotową umowę za umowę sprzedaży na raty. Organ II instancji zauważył również, że dnia 30 listopada 1999 r. skarżący nabył podobną maszynę tj. TRAK LT 40 AC SUPER /Hydraulic E 25 KM/ za kwotę netto 102.465,85 zł i podatek VAT 22.542,49 zł. Zatem zdaniem organów podatkowych nabycie leasingowej maszyny za kwotę netto: 10.852,88 zł + VAT 2.387,63 zł wskazuje na zaniżenie jej wartości. Zdaniem organu odwoławczego uzasadnieniem tak niskiej ceny nie może być wydana w dniu 5 października 1996 r. przez pracownika autoryzowanego serwisu firmy "W." Ind. - dostawcy przedmiotowej maszyny ekspertyza stwierdzająca, że maszyna jest nadmiernie zużyta wskutek maksymalnej eksploatacji. Ponadto, podatnik nie wpłacił kwoty depozytu gwarancyjnego, który zgodnie z postanowieniami warunków umowy leasingu gwarancyjnego miał być wykorzystany w przypadku nadmiernego zużycia przedmiotu oddanego w leasing w czasie jego użytkowania. Izba Skarbowa wywiodła z tego, że maszyna wraz z osprzętem w dniu zakończenia umowy leasingowej była w stanie "zadawalającym" leasingodawcę, a zatem stan ten nie mógł być przyczyną znacznego obniżenia ceny jej zbycia. Środki trwałe z założenia mają przewidywany okres używania dłuższy niż 1 rok, a zatem maszyna została spłacona w minimalnym okresie jej używania. W konkluzji powyższych ustaleń Izba Skarbowa podzieliła stanowisko organu I instancji iż przedmiotowe faktury potwierdzają nierzeczywistą transakcję handlową. Zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 4 lit. "a" w brzmieniu z 1995 r. ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 8 stycznia 1993 r. /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ obniżenia kwoty podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, których nabycie zostało udokumentowane fakturę wystawiona niezgodnie z art. 32 powołanej ustawy, czyli w przedmiotowej sprawie fakturami stwierdzającymi nabycie usługi leasingu operacyjnego zamiast nabycie towaru. W myśl powołanego wyżej przepisu przedmiotowe faktury nie mogły być, zdaniem Izby, podstawą do obniżenia kwoty podatku należnego.