Wyrok NSA z dnia 23 września 2002 r., sygn. I SA/Ka 1400/01

Art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /t.j. Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./ o zaliczeniu wydatków do kosztów uzyskania przychodów decydują dwie przesłanki: związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz ich wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodu każdy wydatek - poza wyraźnie wskazanymi w ustawie wymaga indywidualnej oceny pod kątem bezpośredniego związku z tymi przychodami i racjonalności dla osiągnięcia tego przychodu.

Artykuł 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyraża zasada potrącalności kosztów uzyskania przychodów tylko w tym roku podatkowym, którego one dotyczą, co oznacza, że nie jest możliwe potrącenie kosztów w roku, w którym je poniesiono, jeżeli rok ten nie jest jednocześnie rokiem, "którego dotyczą". W sytuacji, gdy istnieje bezpośrednie powiązanie kosztów z przychodem, to za rok, "którego dotyczą" poniesione koszty - w rozumieniu powyższego przepisu - należy uważać rok osiągnięcia przychodu, co oznacza, że w wypadku przychodu z działalności gospodarczej należy rozumieć rok, w którym przychód ten stał się już należny /art. 12 ust. 3 cyt. ustawy/, a nie rok poniesienia takich kosztów. Skoro art. 15 ust. 4 tej ustawy wiąże moment potrącenia kosztów z uzyskaniem przychodów, to dopóki składnik majątkowy nie zostanie sprzedany, jego wartość nie może być uznana za koszt uzyskania przychodów. Aby określone koszty mogły być potrącalne w danym roku podatkowym, muszą być spełnione dwa warunki: koszty te muszą się odnosić do przychodów danego roku i muszą być zarachowane. W niniejszym przypadku nie sposób uznać, aby wydatki związane z budową sieci telekomunikacyjnej dla Telekomunikacji Polskiej S.A., która to budowla zostało, zakończona i sprzedana kontrahentowi dopiero w 1999 r., mogły być uznane za koszty uzyskania przychodów strony skarżącej już w roku 1998.

Podatnik miał możliwość odliczenia dla celów ustalenia dochodu wszelkich kosztów, pod warunkiem jednak, że wykaże ich faktyczne poniesienie /a więc udokumentuje fakt zapłaty za wykonaną usługę/ oraz ich bezpośredni /lub pośredni/ wpływ na wielkość osiągniętego przychodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.