Wyrok NSA z dnia 9 listopada 1999 r., sygn. I SA/Po 2623/98

Dla ustalenia obowiązku zapłaty odsetek w podatku od towarów i usług nie ma znaczenia przyczyna, która spowodowała, że podatnik nie obliczył i nie wpłacił należnego podatku w terminie. Z uwagi na samoobliczeniową metodę powstawania zobowiązania w podatku od towarów i usług - obowiązek naliczania i pobór odsetek za zwłokę jest niezależny od tego, z czyjej winy /podatnika czy organu podatkowego/ powstała zaległość podatkowa.

UZASADNIENIE

Dokonująca się w ostatnich latach rewolucja techniki opodatkowania w Polsce, dokonywana szczegółowymi ustawami podatkowymi polega na tym, że w coraz szerszym zakresie zobowiązania podatkowe powstają z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa wiąże powstanie takiego zobowiązania. W szczególności preferowana jest tzw. metoda samoobliczenia zobowiązania przez podatnika, bez wydawania w tej mierze konstytutywnych /ustalających/ decyzji przez organy podatkowe. Różne ustawy podatkowe przerzucają na podatnika obowiązek samodzielnego i prawidłowego obliczenia należnego za dany okres podatkowy podatku na deklaracji podatkowej według ustalonego wzoru i zapłaty tak obliczonego podatku w ściśle określonych terminach. W konkretyzacji obowiązku podatkowego powstającego z mocy prawa, z chwilą zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa wiąże powstanie takiego zobowiązania - organy podatkowe w zasadzie nie biorą udziału. W proces konkretyzacji obowiązku podatkowego organy podatkowe włączają się w tych tylko przypadkach, gdy w wyniku przeprowadzonego postępowania ustalą, że np. podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku nie zapłacił w całości lub w części należnego podatku albo że wysokość należnego i prawidłowego zobowiązania jest wyższa niż wykazana przez podatnika w deklaracji podatkowej. W takich, jak powyższych sytuacjach, organ podatkowy jest zobowiązany do wydania deklaratoryjnej /określającej/ decyzji podatkowej w trybie art. 21 par. 1 Ordynacji podatkowej w której określa zaległość podatkową. Zobowiązanie podatkowe nie powstaje jednak w tych sytuacjach w momencie wydania i doręczenia decyzji określającej wysokość zaległości podatkowej, lecz z momentem, kiedy podatnik - zgodnie z przepisami ustawy podatkowej - winien najpóźniej prawidłowo dokonać samoobliczenia należnego podatku.