Wyrok NSA z dnia 5 lipca 1995 r., sygn. SA/Ka 1177/94

1. Brzmienie przepisu art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o podatku dochodowym od osób prawnych Dz.U. nr 3 poz. 12/ w pierwotnym brzmieniu nie pozostawiało wątpliwości co do tego, że w przypadku, gdy niedobory ze źródeł przychodów wykazujących stratę były wyższe od sumy dochodów ze źródeł wykazujących zysk, brak było w ogóle możliwości potrącenia niedoboru powstałego w roku podatkowym z dochodu roku następnego, zarówno w całości, jak i części.

2. Zwrot "zdarzenie losowe", zawarty w art. 10 ust. 2 pkt 2 cyt. wyżej ustawy, obejmuje swym zakresem tylko te przypadki, w ramach których źródłem strat poniesionych przez podatnika były okoliczności niezależne od zachowań zarówno samego podatnika, jak i jego ewentualnych kontrahentów.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 listopada 1993 r. Urząd Skarbowy w O. ustalił Przedsiębiorstwu Handlowo-Produkcyjnemu "M" /Spółka z o.o./ dodatkowy podatek dochodowy w kwocie 4.829.000 zł, uzupełniając w tym zakresie własną decyzję z dnia 9 czerwca 1993 r., która wspomniany podatek ustalił na kwotę 19.276.000 zł. W sumie należny podatek dochodowy od osób prawnych za rok 1991 wyniósł 4.595.100 zł i przekroczył o 24.105.000 zł sumę podatku deklarowanego przez podatnika. Jako podstawa prawna tej decyzji powołane zostały art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /w podówczas obowiązującym brzmieniu - Dz.U. nr 27 poz. 111 ze zm./, par. 16 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 1989 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. 1990 nr 1 poz. 4 ze zm./ oraz ustawa z dnia 31 stycznia 1989 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 1991 nr 49 poz. 216 ze zm./. W uzasadnieniu stwierdzono, że dokonane ustalenie wysokości podatku jest konsekwencją korekty wysokości uzyskanego dochodu, który Przedsiębiorstwo bezpodstawnie zaniżyło, zaliczając do kosztów uzyskania przychodu straty nadzwyczajne związane ze zniszczeniem części importowanych towarów /na sumę 48.190.370 zł/ i w całości stratę roku 1990 w wysokości 18.107.657 zł. Naruszyło to, w ocenie organu, art. 5 ust. 4 oraz art. 10 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r.