Wyrok NSA z dnia 19 grudnia 1994 r., sygn. II SA 1592/93

Prowadzenie przez adwokata działalności gospodarczej na podstawie art. 24 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej /Dz.U. nr 41 poz. 324 ze zm./ stanowi sytuację, o której mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze /Dz.U. nr 16 poz. 124 ze zm./ w brzmieniu: "Adwokat może wykonywać zawód także w obsłudze prawnej na zasadach określonych w odrębnych przepisach". Takimi "odrębnymi przepisami" są właśnie art. 24 oraz art. 1, a także inne - odpowiednie - przepisy ustawy o działalności gospodarczej. W tego rodzaju sytuacjach zezwolenie organów samorządu adwokackiego na prowadzenie przez adwokata działalności gospodarczej nie jest potrzebne.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Marka W. na decyzję Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 30 czerwca 1993 r. w przedmiocie odmowy przeniesienia siedziby zawodowej z Ko. do K. i udzielenia zgody na indywidualne wykonywanie zawodu adwokata i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 i 3 Kpa uchylił zaskarżoną uchwałę oraz utrzymaną przez nią w mocy uchwałę organu I instancji, a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej na rzecz skarżącego pięćdziesiąt tysięcy złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

Okręgowa Rada Adwokacka w K. uchwałą z dnia 5 kwietnia 1993 r., po rozpatrzeniu wniosku adwokata Marka W., zamieszkałego w K., o przeniesienie siedziby wykonywania zawodu do K. oraz o wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości z wnioskiem o wyrażenie zgody na wykonywanie zawodu adwokata indywidualnie w K., na podstawie art. 44 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze /Dz.U. nr 16 poz. 124 ze zm./, postanowiła załatwić odmownie wniosek o przeniesienie siedziby wykonywania zawodu do K. i tym samym pozostawić bez biegu wniosek w sprawie zgody na indywidualne wykonywanie zawodu w K. W uzasadnieniu uchwały podano, że adwokat Marek W. został wpisany na listę adwokatów uchwałą Okręgowej Rady Adwokackiej w K. z dnia 22 czerwca 1987 r. z wyznaczeniem siedziby wykonywania zawodu w Ko., chociaż ubiegał się o wyznaczenie siedziby w K. Z dniem 1 stycznia 1988 r. Marek W. podjął pracę w zespole, ale już 16 lutego 1988 r. złożył wniosek o przeniesienie siedziby do K., załatwiony odmownie z powodu wyczerpania, a nawet przekroczenia limitu w K. Pismem z dnia 17 maja 1990 r. adwokat Marek W. powiadomił Radę, że z dniem 1 czerwca 1990 r. rozpoczął indywidualne wykonywanie zawodu na podstawie art. 24 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej. Stanowisko swoje podtrzymał i zrealizował mimo uprzedzenia przez Radę o sprzeczności takiego działania z prawem o adwokaturze i został w związku z tym ukarany prawomocnie przez sąd dyscyplinarny za naruszenie przepisów prawa o adwokaturze oraz zasad etyki adwokackiej w zakresie reklamy. Pismem z dnia 4 marca 1991 r. adwokat Marek W. zawiadomił Radę, że od 1 marca 1991 r. zaprzestał wykonywania zawodu adwokata w zespole w Ko., podejmując pracę w obsłudze prawnej /obecnie zespół w Ko. uległ rozwiązaniu - w dniu 31 sierpnia 1992 r. - i na jego miejscu powstały kancelarie indywidualne/. Zainteresowany nie rozliczył się też prawidłowo z zespołem w Ko., co stało się przedmiotem kolejnego postępowania dyscyplinarnego, zakończonego postanowieniem z dnia 8 marca 1993 r. o umorzeniu na podstawie art. 85 prawa o adwokaturze. Wnioski o przeniesienie siedziby zawodowej oraz o zezwolenie na indywidualne wykonywanie zawodu adwokat Marek W. ponawiał (...). Przez pewien czas - w związku z toczącym się postępowaniem dyscyplinarnym - postępowanie w sprawie tych wniosków było zawieszone; poza tym przedłużenie postępowania nastąpiło wskutek działań samego zainteresowanego, który - mimo żądania Rady - nie uzupełniał swego wniosku przez wskazanie, gdzie i w jakim charakterze pracował po zaprzestaniu działalności w zespole w Ko., a ponadto kierował "skargi i odwołania do wszystkich możliwych organów, które każdorazowo musiały żądać jego akt osobowych i oczekiwać na ich nadejście". Okręgowa Rada Adwokacka w K. zajmuje stanowisko, że mimo zawieszenia wykonywania zawodu adwokata zainteresowany ma nadal siedzibę w Ko.; przeniesieniu siedziby do K. w obecnej sytuacji jest niemożliwe z powodu przekroczenia limitu w K. na skutek okoliczności niezależnych od Rady (...). Ze względu na odmowę przeniesienia siedziby do K. bezprzedmiotowy staje się wniosek o wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zgody na indywidualne wykonywanie zawodu, ponieważ zainteresowany kategorycznie stwierdza, iż chodzi mu o indywidualną kancelarię w K., a nie w Ko., gdzie ma wyznaczoną siedzibę wykonywania zawodu i gdzie działają już tylko kancelarie indywidualne; Rada jednak czuje się związana stanowiskiem wnioskodawcy.