Wyrok NSA z dnia 12 stycznia 1994 r., sygn. III SA 939/93

Zyski wypłacane osobom fizycznym od kapitałów powierzonych do zainwestowania spółce akcyjnej, która bez wymaganej zgody Prezesa Narodowego Banku Polskiego wykonywała czynności określone w art. 11 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. - Prawo bankowe /Dz.U. 1992 nr 72 poz. 359/ jako czynności bankowe, nie stanowią odsetek od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350 ze zm./, wobec czego nie są wolne od podatku dochodowego.

Tego rodzaju zyski znajdowały swe źródło w wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy kapitałach pieniężnych, w związku z czym zyski "klientów" należało zaliczyć do "innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych /art. 17 ustawy/.

Osoba prawna dokonująca wypłaty takiej należności jest obowiązana, jako płatnik, pobrać zryczałtowany podatek dochodowy /art. 41 ust. 1 ustawy/.

UZASADNIENIE

Postanowieniem Sądu Rejonowego zostało wpisane do rejestru Towarzystwo Kapitałowe SA, którego przedmiotem działalności miała być szeroko rozumiana działalność produkcyjno-usługowa, handlowa i ubezpieczeniowa w granicach zakreślonych przez prawo.

Jak wynika ze znajdującego się w aktach sprawy wyniku kontroli z 11 września 1992 r. inspektora kontroli skarbowej - spółka w latach 1991 i 1992 udzielała osobom fizycznym i prawnym pożyczek na prowadzenie działalności gospodarczej na łączną kwotę ponad 14,5 mld zł, nie naliczając od tych czynności opłaty skarbowej. Ponadto w tym samym czasie spółka przyjmowała od osób fizycznych i prawnych wpłaty pieniężne jako lokaty terminowe, z przeznaczeniem do dalszego inwestowania - łącznie na kwotę ponad 4 mld zł - również nie naliczając opłaty skarbowej. W wyniku kontroli podano, że powyższe lokaty zgodnie z przepisami Kc stanowią depozyty nieprawidłowe, do których mają, odpowiednio, zastosowanie przepisy o pożyczce /art. 845 Kc/. Podano także, że działalność prowadzona przez spółkę, polegająca na przyjmowaniu wkładów pieniężnych i lokat terminowych oraz udzielanie kredytów, należy do zakresu czynności bankowych, do których upoważnione są banki /art. 11 ust. 1 pkt 2 i art. 12 Prawa bankowego/ - tymczasem na prowadzenie takiej działalności spółka nie miała zezwolenia.