Artykuł
Koszty niewykorzystanych zdolności produkcyjnych w świetle polskich i międzynarodowych przepisów rachunkowości
Jednym z bardziej problematycznych zagadnień, z jakimi borykają się przedsiębiorstwa produkcyjne, jest kwestia kosztów niewykorzystanych zdolności produkcyjnych. Zarówno przepisy ustawy o rachunkowości, jak i MSR 2 Zapasy obligują jednostki do eliminacji tej kategorii w procesie ustalania kosztu jednostkowego, zalecając obciążenie nimi, jako kosztami okresu, wyniku finansowego.
Katarzyna Kobiela-Pionnier
Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie
Mimo że ostatnia nowelizacja ustawy uchyliła obowiązek ustalania kosztów niewykorzystanych zdolności produkcyjnych w stosunku do podmiotów, których sprawozdanie nie podlega badaniu i ogłaszaniu, wskazane jest jednak monitorowanie i nadzór kosztów niewykorzystanych zdolności. Pomocą w tym zakresie służyć powinno Stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie ustalania kosztu wytworzenia dla celów bilansowej wyceny zapasów, opublikowane w styczniu 2007 r. Rozwiązania zawarte w Stanowisku mają charakter wskazówek ułatwiających pomiar kosztów wytworzenia oraz wycenę zapasów i są zgodne z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej. Warto zatem przyjrzeć się bliżej temu zagadnieniu.
. Zjawisko niewykorzystania zdolności produkcyjnych jest konsekwencją ponoszenia przez jednostkę kosztów stałych, będących finansowym odzwierciedleniem długookresowego zaangażowania przez jednostkę zasobów majątkowych oraz długookresowego zatrudniania pracowników. W przypadku tych zasobów ich dostępna ilość lub czas pracy w krótkim okresie mogą być wyższe od bieżącego zapotrzebowania jednostki gospodarczej. Koszty tych zasobów przypisuje się każdej jednostce produkcji w części odpowiadającej poziomowi ich kosztów obliczonemu na jednostkę produkcji przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych.
