Zastosowanie rachunkowości zabezpieczeń w polskim prawie bilansowym

GYÖNGYVÉR TAKÁTS

Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie

Instrumenty pochodne są szczególną grupą instrumentów finansowych. Służą do transferu ryzyka wynikającego z instrumentów finansowych lub innych umów.

Wartość instrumentu pochodnego zależy od bazowego instrumentu finansowego (underlying instrument) oraz od indeksu podstawowego, pełniącego funkcję przelicznika. Możliwość konstruowania instrumentów pochodnych, szczególnie opcji, jest w zasadzie nieograniczona.

Instrument pochodny to kontrakt (umowa), który musi spełnić wszystkie następujące warunki:

● powodować powstanie aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron,

● z kontraktu zawartego między dwiema lub więcej stronami jednoznacznie powinny wynikać skutki gospodarcze,

● wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z kontraktu musi mieć charakter bezwarunkowy albo warunkowy.

Instrument pochodny to umowa o przeciwstawnych skutkach ekonomicznych dla uczestniczących w niej stron, tj. dla strony sprzedającej (określanej także jako "pozycja krótka" - short hedge) oraz dla strony kupującej ("pozycja długa" - long hedge). Ponadto aby uznać, że dany instrument finansowy jest instrumentem pochodnym:

● jego wartość musi być zależna od zmiany instrumentu bazowego,