Rachunek zysków i strat

Rozdział XV

Krzysztof Witucki

Opracowanie powstało na podstawie praktycznych doświadczeń pracowników międzynarodowej firmy audytorskiej

1. Informacje ogólne

Przez przychody i zyski rozumie się uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób, niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Przez koszty i straty rozumie się uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób, niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Wśród przychodów i kosztów można wydzielić przychody i koszty operacyjne, które są bezpośrednio związane z bieżącą działalnością. Pozostałe przychody i koszty operacyjne to przychody i koszty związane z działalnością operacyjną - ale tylko pośrednio (np. zyski ze sprzedaży środków trwałych). Z kolei przychody i koszty finansowe to przychody i koszty związane z gospodarką aktywami finansowymi. Szczególną kategorią są zyski i straty nadzwyczajne, które - jak sama nazwa wskazuje - są wynikiem zdarzeń nagłych i trudnych do przewidzenia. Poza kosztami wynik finansowy jednostek jest obciążany przez podatki (dotyczy to wyłącznie jednostek posiadających osobowość prawną).

Istnieją dwa podstawowe sposoby ustalenia wyniku finansowego każdej jednostki - metody kalkulacyjna i porównawcza. Niezależnie jednak od zastosowanej metody, ta sama jest kolejność dochodzenia do wyniku netto.

Najpierw jest ustalany wynik ze sprzedaży stanowiący różnicę między przychodami a kosztami działalności operacyjnej. Suma wyniku ze sprzedaży oraz różnicy między pozostałymi przychodami i kosztami operacyjnymi daje wynik z działalności operacyjnej. Wynik z działalności operacyjnej, powiększony o przychody finansowe i pomniejszony o koszty finansowe, da wynik z działalności gospodarczej. Wynik brutto jest uzyskiwany przez dodanie do wyniku z działalności gospodarczej zysków nadzwyczajnych i odjęciu strat nadzwyczajnych.