Zbycie środka trwałego

Rozdział III

Weronika Gackowska

doktor nauk ekonomicznych, biegły rewident, wykładowca, praktyk

1. Likwidacja całkowita i częściowa

Likwidacja środka trwałego to najczęściej postępowanie mające na celu spieniężenie majątku, kasację, usunięcie, sprzedaż, darowiznę oraz zadysponowanie środkiem trwałym w inny sposób, polegające na wyksięgowaniu z ewidencji księgowej i pozaksięgowej obiektu inwentarzowego.

Operacja ta jest wynikiem:

● decyzji ekonomicznych związanych:

- ze zmianą profilu działalności,

- z wycofaniem z eksploatacji dotychczas użytkowanego środka trwałego w związku z nabyciem lub wytworzeniem nowego środka trwałego,

- z trwałym zaprzestaniem wykorzystywania dotychczas eksploatowanego środka trwałego z przyczyn gospodarczych - uzasadnionych ekonomicznie - takich jak: zużycie moralne, techniczne, technologiczne,

● wycofania środków trwałych z przyczyn losowych - pożar, powódź, kradzież,

● likwidacji - tu pojęcie używane potocznie dla zapisu księgowego powodującego zmniejszenie sumy wartości środków trwałych na koncie księgowym, np. likwidacja całkowicie umorzonego środka trwałego niewykorzystywanego gospodarczo.

Przed przystąpieniem do likwidacji składnika majątkowego należy przede wszystkim ustalić jego status księgowy. Należy więc sprawdzić:

● czy likwidowany składnik jest objęty ewidencją środków trwałych czy ilościową ewidencją pozaksięgową, co oznacza, że z chwilą nabycia całą wartością obciążono koszty okresu sprawozdawczego,

● jeżeli likwidowany składnik jest środkiem trwałym, należy ustalić, jaka jest jego wartość początkowa i dotychczasowe umorzenie - może okazać się, że jest on umorzony w 100% i nie wystąpi problem zakwalifikowania nieumorzonej wartości w ciężar odpowiedniego konta,

● jakie są przyczyny likwidacji składnika majątkowego.

Znając odpowiedzi na powyższe pytania łatwiej można przeprowadzić dalsze czynności księgowe i pozaksięgowe, i - co ważne - bez późniejszych korekt.

Schemat 2. Tryb postępowania przy likwidacji środków trwałych