Współpraca badanej jednostki z biegłym rewidentem w trakcie badania sprawozdania finansowego

Rozdział VI

Weronika Gackowska

doktor nauk ekonomicznych, biegły rewident, wykładowca, praktyk

1. Przedmiot badania oraz pytania i dowody badania

Przedmiotem badania jest sprawozdanie finansowe, które jest swoistym produktem oraz integralną częścią systemu rachunkowości. Aby jego treść była kompletna, przypomnijmy, co składa się nie tyle na sprawozdanie finansowe, ile na przedmiot badania.

Zgodnie z zapisem w ustawie o rachunkowości, przedmiotem badania są (zgodnie z art. 45 uor):

l  bilans,

l  rachunek zysków i strat,

l  informacja dodatkowa, obejmująca wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia,

l  zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym,

l  rachunek przepływów pieniężnych,

l  sprawozdanie z działalności jednostki, jeżeli obowiązek jego sporządzania wynika z ustawy lub z odrębnych przepisów.

Najwięcej uwagi i czasu poświęca się na sporządzenie bilansu -podstawowego elementu sprawozdania finansowego. Biegły rewident, który po dniu bilansowym rozpoczyna badanie, powinien otrzymać kompletne sprawozdanie finansowe. A w pierwszej kolejności otrzymuje bilans oraz rachunek zysków i strat. Pozostałe elementy przedmiotu badania... z nimi bywa różnie. Kompletowane są, nazwijmy to "z pewnym opóźnieniem". Oczywiście ostatecznie biegły nie może zakończyć badania bez kompletnego sprawozdania finansowego. Nie powinien również rozpoczynać badania bez przedmiotu badania, a tym bardziej brać udziału w jego sporządzaniu (chyba że będzie je sporządzał, a nie badał).

Sporządzając sprawozdanie finansowe należy pamiętać, że nie wolno sztucznie poprawiać wizerunku sytuacji finansowej firmy - co oznacza sporządzanie sprawozdań finansowych niezgodnie z przepisami prawa lub na podstawie nierzetelnych danych finansowych. Mijanie się z obowiązującymi w zakresie sprawozdawczości finansowej zasadami jest traktowane - nie tylko przez audytora - jako błąd, a często jako oszustwo. Dokładne rozróżnienie pojęć nie jest na tym etapie takie ważne. Chodzi tu przede wszystkim o brak zaufania do danych lub po prostu o łamanie prawa. Jest to zwykłe przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu, niedopełnienie obowiązku, nadużycie uprawnień czy wyrządzenie szkody właścicielom kapitału lub potencjalnym inwestorom. I takie działania są podstawą sprzecznych interesów: biegłego i badanej jednostki.