Koszty działalności

1. Koszty uzyskania przychodów nie decydują o odliczeniu VAT - stanowisko sądu

Uzależnienie odliczenia VAT od możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów jest sprzeczne z prawem wspólnotowym. Takie stanowisko zajął WSA we Wrocławiu w wyroku, którego fragment przedstawiamy poniżej.

„(...) W ocenie Sądu stanowisko organów podatkowych pozbawiające prawa podatnika do odliczenia podatku naliczonego w tym stanie faktycznym nie było uzasadnione z powodu ograniczenia wywodów do analizy rozwiązania prawnego dotyczącego wyłączenia prawa do odliczenia podatku VAT.

Rozpatrując sytuację przedstawioną przez podatnika należało skupić się przede wszystkim na treści art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług statuującego podstawową dla systemu VAT zasadę, zgodnie z którą do realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego jest istnienie związku tegoż podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi. Przepis ten stanowi, iż w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 (art. 86 ust. 1 ustawy).

Organy podatkowe koncentrując się na treści art. 88 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy w związku z art. 15 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) zajęły się głównie kwestią związku przyczynowego kosztów poniesionych na organizację imprez z przychodami. Przesłanka ta jednak nie jest tożsama z przedstawionymi powyżej warunkami, tj. istnienia związku wydatków z transakcjami opodatkowanymi.

Wykładnia art. 86 ust. 1 cyt. ustawy dokonana w zgodzie z przepisami VI dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r. (Dz.U. DE L 77.145.1) w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatkowego (77/388/EEC) winna uwzględniać orzecznictwo ETS, które powstało na tle art. 17(2) VI dyrektywy, stanowiącego >>w zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia od podatku przypadającego do zapłaty (...)<<. W uzasadnieniu orzeczenia ETS z 14 lutego 1985 r. w sprawie 268/83 D.A. Rompelman i E.A. Rompelman-Van Deelen v. Minister van Financiën (orzeczenie wstępne, LEX nr 83909) wskazano, iż >>Na podstawie powyższych przepisów można uznać, że system odliczeń ma na celu całkowite uwolnienie podmiotu gospodarczego od obciążeń z tytułu podatku VAT przypadającego do zapłaty lub zapłaconego w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej. Wspólny system podatku VAT gwarantuje w ten sposób, iż wszelka działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu lub rezultatu, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny pod warunkiem, że działalność ta podlega temu podatkowi<<. Natomiast w treści uzasadnienia orzeczenia ETS z 8 marca 1988 r. w sprawie 165/86 Leesportefeuille Intiem CV v. Staatssecretaris van Financiën (orzeczenie wstępne, LEX nr 128019) stwierdzono, iż >>system odliczeń powinien być stosowany w taki sposób, by jego zakres w możliwie największym stopniu odpowiadał działalności gospodarczej podatnika<<. W orzeczeniu z 22 lutego 2001 r. w sprawie C-408/98 Abbey National plc v. Commissioners of Customs & Excise (orzeczenie wstępne, LEX nr 83152) ETS podkreślił, że prawo do odliczenia podatku przysługuje, gdy istnieje bezpośredni związek ze sprzedażą opodatkowaną. Stwierdzono równocześnie jednak, że brak bezpośredniego związku z konkretną czynnością podlegającą opodatkowaniu nie wyklucza prawa odliczenia podatku VAT w przypadku tzw. kosztów ogólnych działania podatnika, ponieważ, gdy koszty te mogą być przypisane do działalności podatnika, która opodatkowaniu podlega, podatnikowi przysługuje prawo odliczenia podatku.