1. Opodatkowanie dochodów osób fizycznych, uzyskanych za granicą

Zapłata podatku dochodowego od tego samego dochodu w dwóch państwach, określana mianem podwójnego opodatkowania, utrudnia międzynarodowy obrót gospodarczy i jest powszechnie uważana za niesprawiedliwą. Jej eliminacji służą umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których gęsta siatka pokrywa olbrzymią większość państw świata. Polska podpisała do dziś ponad 80 takich umów.

Podwójne opodatkowanie

Jedną z konsekwencji globalizacji międzynarodowego obrotu gospodarczego jest osiąganie przez podatników będących rezydentami podatkowymi jednego państwa (objętych w tym państwie nieograniczonym obowiązkiem podatkowym) dochodów ze źródeł znajdujących się na terytorium innych państw. Sytuacja ta może dotyczyć zarówno osób prawnych, jak i osób fizycznych (np. spółka z o.o. z siedzibą w Polsce otrzymuje dywidendy od spółki brytyjskiej z tytułu posiadanych w niej udziałów czy obywatel Słowacji prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Polski). W takich przypadkach do opodatkowania tych samych dochodów danej osoby mogą rościć pretensje obydwa państwa, tj. państwo rezydencji podatkowej tej osoby oraz państwo źródła jej zagranicznych dochodów. Efektem "starcia się" władztwa podatkowego dwóch różnych i suwerennych państw może być podwójne opodatkowanie określonego dochodu. W literaturze wyróżnia się dwa rodzaje podwójnego opodatkowania: podwójne opodatkowanie w sensie prawnym oraz podwójne opodatkowanie w sensie ekonomicznym.