Kiedy rozliczamy w VAT pożyczki

1. Umowa udzielenia pożyczki - VAT czy PCC

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości (art. 720 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny).

W praktyce czynność udzielenia pożyczki jest odpłatna. Pożyczkodawca w zamian za udzielenie pożyczki otrzyma odsetki, których oprocentowanie oraz termin zapłaty zostały ustalone w umowie pożyczki. Wysokość odsetek jest uzależniona od wielu czynników, m.in. od wysokości rynkowych stóp procentowych w momencie zawarcia umowy pożyczki, od kwoty pożyczonego kapitału oraz długości okresu, na jaki pożyczono środki pieniężne.

Czy zatem czynność udzielenia pożyczki podlega ustawie o podatku od towarów i usług (dalej "ustawa o VAT")? Czy może umowa pożyczki powinna zostać opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC)?

PCC podlegają, co do zasady, wszystkie czynności cywilnoprawne (zawarte umowy), poza wyjątkami wskazanymi w ustawie o PCC. Wśród wyjątków wyróżnić można takie czynności cywilnoprawne (jest nią m.in. umowa pożyczki), których przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona (art. 2 ust. 4 ustawy o PCC). Przez pojęcie "podatek od towarów i usług" ustawa o PCC rozumie nie tylko polski VAT, ale również "unijny" podatek od wartości dodanej.