Jak prawidłowo rozliczać świadczenia kompleksowe
Nie zawsze świadczenia wykonywane przez podatników mają charakter jednorodny. Często zdarza się, że na świadczenia składają się dwie (lub więcej) czynności mające charakter dostaw towarów lub świadczenia usług. Są to tzw. świadczenia kompleksowe. Ich rozliczenie sprawia podatnikom oraz organom podatkowym wiele problemów. W niniejszym artykule zostaną wyjaśnione problemy związane z rozliczeniem takich świadczeń.
Przepisy nie regulują wprost rozliczania świadczeń kompleksowych. Najwięcej wskazówek na ten temat znajdziemy w orzecznictwie.
Czym charakteryzują się świadczenia kompleksowe
Problematyka świadczeń kompleksowych była wielokrotnie przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich. W szczególności należy zwrócić uwagę na wyrok z 29 marca 2007 r. w sprawie C-111/05. Wynika z niego, że jeśli kilka świadczeń dokonywanych przez podatnika na rzecz klienta jest ze sobą tak ściśle powiązanych, że z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia tworzy obiektywnie jedno świadczenie, to nie należy do celów podatkowych sztucznie dzielić tego świadczenia. Podobny pogląd Trybunał zaprezentował wcześniej, m.in. w wyroku z 5 czerwca 1997 r. w sprawie C-2/95, w wyroku z 25 lutego 1999 r. w sprawie C-346/96 oraz w wyroku z 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04.
Analogiczne stanowisko reprezentują polskie sądy administracyjne. Już Sąd Najwyższy w wyroku z 21 maja 2002 r. (sygn. akt III RN 66/01, niepubl. "M. Podat." 2002/12/33) orzekł, że (...) podział jednorodnej, kompleksowej usługi na dwa odrębne rodzaje jest podziałem sztucznym. Stanowisko to podtrzymują sądy administracyjne w orzeczeniach wydawanych na gruncie obecnie obowiązujących przepisów ustawy o VAT.
Jako przykład można wskazać wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 lipca 2006 r. (sygn. akt I FSK 945/05, publ. ONSAiWSA 2007/4/91), w którym czytamy, że