Jak rozliczać pracę w godzinach nadliczbowych - 10 najczęstszych problemów z praktyki
Rekompensata pracy nadliczbowej może mieć dwie formy - pieniężną lub w naturze (czas wolny). Wybór rodzaju rekompensaty nie może zależeć od praktyki przyjętej w tym zakresie w firmie. O wypłacie wynagrodzenia za pracę nadliczbową czy udzieleniu czasu wolnego powinny bowiem decydować wyłącznie obiektywne przesłanki uniemożliwiające określone zachowanie się pracodawcy/pracownika w konkretnym przypadku dotyczącym sposobu rozliczenia nadgodzin.
Najczęściej spotykane nieprawidłowości i wątpliwości w zakresie rekompensowania nadgodzin dotyczą m.in. pracy w niedzielę, w dniu wolnym wynikającym z przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, pracy w systemie równoważnym czy pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Problem 1. Praca w niedzielę powyżej normy dobowej
W przypadku pracowników, dla których praca w niedzielę jest dozwolona, wysokość wynagrodzenia za pracę faktycznie wykonaną w tym dniu jest uzależniona od okoliczności, w których taka praca była wykonywana. Praca w niedzielę może bowiem stanowić dla pracownika normalną pracę zaplanowaną w harmonogramie lub dodatkową pracę w godzinach nadliczbowych wynikającą z potrzeb pracodawcy.
Niezależnie od tego, czy praca w niedzielę ma charakter pracy dodatkowo zleconej czy zgodnej z harmonogramem, pracownikowi wykonującemu pracę w niedzielę pracodawca jest zobowiązany zapewnić w zamian inny dzień wolny od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeżeli nie jest to możliwe, pracodawca powinien udzielić dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego. W przypadku pracy w niedzielę dodatkowo zleconej, gdy wykorzystanie dnia wolnego w tym terminie nie będzie możliwe, pracodawca ma obowiązek odpowiednio zapłacić za pracę w niedzielę.
W przypadku zaplanowania pracy w niedzielę pracownikowi za każdą godzinę pracy w tym dniu (zgodną z grafikiem) będzie przysługiwało zwykłe wynagrodzenie za pracę. Praca w godzinach nadliczbowych zlecona w roboczą niedzielę i stanowiąca przekroczenie dobowej normy czasu pracy zostanie natomiast zrekompensowana czasem wolnym bądź wynagrodzeniem i 50% lub 100% dodatkiem (art. 151 § 1 Kodeksu pracy).