Obowiązek ubezpieczeń obywateli Ukrainy zatrudnionych w Polsce
Obywatele Ukrainy wykonujący pracę w Polsce, zgodnie z umową polsko-ukraińską podlegają ubezpieczeniom społecznym tylko w jednym państwie. Co do zasady jest to państwo zatrudnienia. Zatem, jeśli praca jest wykonywana w Polsce na podstawie umowy zawartej z polskim podmiotem (np. umowa o pracę, umowa zlecenia), osoba ta będzie objęta ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym w Polsce, na takich samych zasadach jak polscy pracownicy czy zleceniobiorcy.
Cudzoziemiec zatrudniony w Polsce (niebędący obywatelem państw UE, EOG) nie będzie podlegał polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych, jeśli obowiązek taki wyklucza umowa międzynarodowa, której Polska jest stroną.
W przypadku Ukraińców kwestie podlegania ubezpieczeniom reguluje umowa z 18 maja 2012 r. o zabezpieczeniu społecznym między Rzeczypospolitą Polską a Ukrainą, obowiązująca od 1 stycznia 2014 r. Na podstawie art. 6 tej umowy obywatel Ukrainy wykonujący pracę w Polsce podlega w zakresie ubezpieczeń polskiemu ustawodawstwu. Oznacza to, że z tytułu wykonywanej w Polsce pracy na podstawie umowy o pracę albo umowy zlecenia będzie objęty ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym.
Ustalenie obowiązku ubezpieczeń
Zgodnie z zasadą terytorialności, obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby, które na terytorium RP są m.in.: pracownikami, zleceniobiorcami, osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, a także osobami z nimi współpracującymi (art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych; dalej: ustawa systemowa).
Osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi podlegają również obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego (art. 66 ust. 1 ustawy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych; dalej: ustawa zdrowotna).