ZWALNIANIE PRACOWNIKÓW - ASPEKTY PRAWNE I PSYCHOLOGICZNE

Katarzyna Konieczna

WSTĘP

Zwolnienie pracownika nie jest czynnością przyjemną ani dla pracownika, który zostaje bez pracy, ani dla pracodawcy, który musi tego dokonać. Koszty zwolnienia to nie tylko koszty finansowe związane np. z odprawą dla pracownika lub programem outplacementu, gdy pracodawca chce złagodzić pracownikowi skutki zwolnienia, ale także koszty psychologiczne ponoszone przez pracownika. A te są często związane z załamaniem, depresją, które znacznie utrudniają znalezienie nowej pracy. Z drugiej strony, sposób, w jaki pracodawca rozstaje się ze swoimi pracownikami, świadczy o kulturze organizacyjnej, jaka panuje w firmie. Postępowanie przed sądem również niesie ze sobą skutki finansowe i psychologiczne. Stres związany z braniem udziału w procesie, koszty adwokata, ewentualnie obowiązek wypłaty odszkodowania czy przywrócenie do pracy, skłaniają ku rozważnemu podejmowaniu decyzji o sposobie i formie zwolnienia pracownika. Przepisy prawa pracy formułują zasady rozwiązywania umów o pracę. Wystarczy je dobrze poznać, żeby prawidłowo i skutecznie rozstać się z pracownikiem. Nie ma jednak żadnego kodeksu, który przedstawiałby procedury prowadzenia rozmowy, której celem jest zwolnienie pracownika. Tu w grę wchodzą osobowość pracodawcy, kompetencje negocjacyjne, umiejętność rozwiązywania konfliktów i prowadzenia tzw. trudnych rozmów.

Niniejsza publikacja jest opracowaniem, dzięki któremu pracodawca nie tylko będzie wiedział, jak zgodnie z prawem zwolnić pracownika, ale również, w jaki sposób przeprowadzić taką rozmowę, aby była jak najmniej dla niego bolesna.

Przepisy prawa pracy przewidują kilka sposobów rozstania z pracownikiem.

Umowa o pracę może rozwiązać się:

w na mocy porozumienia stron,

w przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem prawa do okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem),

 przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia),