ZATRUDNIANIE KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ I KIEROWNICZEJ

Maria Umińska-Żak

w umowy cywilnoprawne

w składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne

Zakład pracy, aby mógł prawidłowo funkcjonować, musi być dobrze zorganizowany i zarządzany. Za dobre zarządzanie zakładu odpowiada zatrudniona w nim kadra zarządzająca i kierownicza.

Osoby zarządzające mogą być pracownikami, ale są też często zatrudniane na podstawie kontraktów cywilnoprawnych. To rzutuje na ich sposób wykonywania pracy i często też na zakres ich obowiązków.

Przez pojęcie "kadra zarządzająca" rozumie się zarówno pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy jednoosobowo, jak i pracowników wchodzących w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy, ich zastępców oraz głównych księgowych (art. 128 § 2 pkt 2 k.p.).

Pracownikiem zarządzającym zakładem pracy jest więc jego prezes, dyrektor, a także wieloosobowy zarząd spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej.

Kodeks pracy nie definiuje natomiast pojęcia "kierownik". Przyjmuje się, że jest to pracownik, którego głównym przedmiotem pracy jest organizowanie i kierowanie procesem pracy w wyodrębnionej komórce organizacyjnej (np. dziale, wydziale, sekcji), bez względu na liczbę zatrudnionych pracowników i rodzaju powierzonych zadań.

Istotne znaczenie ma "wyodrębnienie" danej jednostki w strukturze organizacyjnej zakładu, które powinno znaleźć odzwierciedlenie w aktach organizacyjnych, regulaminie organizacyjnym czy uchwale zarządu. Wykaz kierowników powinien być zawarty w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy. Umowa o pracę nie należy do takich aktów. Tym samym wzmianka w umowie o pracę, że pracownik zajmuje stanowisko kierownicze, w sytuacji gdy jego praca nie wypełnia znamion definicji zawartej powyżej, powoduje, że taki pracownik nie jest kierownikiem na podstawie przepisów prawa pracy. Powyższe twierdzenie potwierdza wyrok Sądu Najwyższego z 17 listopada 1981 r. (I PR 92/81, OSNCP 1982/5-6/82), w którym Sąd wskazał, że jeżeli pracownik kieruje wyodrębnioną komórką organizacyjną i jednocześnie wykonuje pracę na równi z pozostałymi pracownikami tej komórki, nie zajmuje stanowiska kierowniczego w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. Ponadto w wyroku z 13 stycznia 2005 r. (II PK 114/04, OSNP 2005/16/245) Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 151 k.p. nie stosuje się do tych kierowników wyodrębnionych komórek organizacyjnych zakładu pracy, których obowiązki nie ograniczają się do organizowania kontroli i nadzorowania czynności pracowników podległej sobie komórki, lecz polegają na wykonywaniu pracy na równi z nimi. W konsekwencji mają oni prawo do wynagrodzenia za godziny nadliczbowe tak jak szeregowi pracownicy.