Bezpieczne miejsce pracy

Helena Korzeniecka

WSTĘP

Zasada zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy stanowi jedną z podstawowych zasad prawa pracy. Została ona wyrażona w art. 15 k.p., natomiast sposób jej realizacji rozwinięto w rozdziale X Kodeksu pracy, dotyczącym bezpieczeństwa i higieny pracy. Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy zostało również określone w art. 66 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i należy do grupy podstawowych praw gwarantowanych przez państwo.

Wiele ratyfikowanych przez Polskę konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczy także zagadnień bezpieczeństwa i higieny pracy. Natomiast najważniejszym w prawie wspólnotowym aktem prawnym z zakresu ochrony życia i zdrowia pracowników jest dyrektywa ramowa Rady 89/391.

Zasada zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy została sformułowana jako obowiązek o charakterze powszechnym i bezwzględnym. Oznacza to, że obowiązek ten ciąży na każdym pracodawcy w stosunku do każdego pracownika, niezależnie od tego, czy pracownik wykonuje swoją pracę należycie, czy w ogóle wywiązuje się ze swoich zobowiązań wynikających ze stosunku pracy.

Bezpieczne stanowisko pracy wymaga również od pracodawcy zapewnienia pracownikowi ochrony przeciwpożarowej na odpowiednim poziomie. Nie zapominajmy też o licznych obowiązkach nałożonych ustawą o ochronie danych osobowych.

PRAWA I OBOWIĄZKI PRACOWNIKA W ZAKRESIE BHP

Obowiązek pracodawcy wynikający z unormowania zawartego w art. 15 k.p., podniesiony do rangi podstawowej zasady prawa pracy, ma niewątpliwie na celu zapewnienie pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Oznacza to, że pracodawca obowiązany jest do zapewnienia pracownikowi faktycznego bezpieczeństwa, a nie tylko realizacji obowiązków wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów bhp (wyrok Sądu Najwyższego z 19 grudnia 1980 r., I PR 87/80, niepubl.).

Ponadto pracodawca zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pracy nie tylko osobom wykonującym pracę na podstawie stosunku pracy, ale również na innej podstawie oraz pozostałym podmiotom wymienionym w art. 304 k.p. Również, zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (DzU nr 166, poz. 1608 ze zm.), obowiązek ten obciąża pracodawcę użytkownika wobec pracowników tymczasowych.