Praca nie na etacie. Umowa zlecenia i umowa o świadczenie usług

Umowy zlecenia występujące w praktyce są z reguły umowami o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu. Z tego względu zostaną omówione łącznie w tym samym rozdziale.

Stronami umowy zlecenia są zleceniobiorca i dający zlecenie. Mogą nimi być zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne, w przeciwieństwie do pracownika, którym może być jedynie osoba fizyczna. Umowę o pracę można zawrzeć tylko między jednym pracodawcą i jednym pracownikiem, podczas gdy stroną jednej umowy zlecenia może być kilka podmiotów. Jako jeden zleceniobiorca może zatem w umowie wystąpić kilka osób.

Artykuł 734 § 1 k.c. stanowi, że przez umowę zlecania przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Przedmiotem umowy zlecenia jest więc zobowiązanie się zleceniobiorcy do dokonania określonej czynności prawnej dla zleceniodawcy. Umowa zlecenia nie obejmuje więc zobowiązania do dokonania jakiejkolwiek czynności, a jedynie czynności prawnej, czyli takiej, której celem jest wywołanie konkretnych skutków prawnych. Z klasyczną umową zlecenia mamy więc do czynienia, gdy np. klient zleca pośrednikowi zakup mieszkania w jego imieniu lub też zleca adwokatowi reprezentowanie go przed sądem.

W praktyce najczęściej jednak zleca się wykonywanie czynności faktycznych, nie prawnych, np. na sprzątanie, wykonywanie czynności biurowych, pilnowanie mienia. Umowy, na podstawie których wykonywane są te czynności, potocznie nazywamy umowami zlecenia. Stosujemy jednak do niej przepisy Kodeksu cywilnego o zleceniu, ponieważ tak stanowi art. 750 k.c. Zgodnie z jego brzmieniem do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. W praktyce mało kto rozróżnia umowy zlecenia od umów o świadczenie usług na warunkach zlecenia z tego względu, że w konsekwencji do jednych i drugich i tak stosujemy przepisy o zleceniu.