Ulgi i ułatwienia w regulowaniu zobowiązań podatkowych

Elementem definicji podatku jest jego pieniężny charakter. Zobowiązanie podatkowe wygasa na skutek zapłaty podatku. Zapłata może być dokonana gotówką lub w formie bezgotówkowej. Przedsiębiorcy co do zasady muszą dokonywać zapłaty w formie bankowych rozliczeń bezgotówkowych. Ponadto z zobowią- zań podatkowych można się wywiązać poprzez:

• potrącenie z wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa bądź jednostek samorządu terytorialnego,

• potrącenie z wierzytelności podatnika wobec państwowych jednostek budżetowych lub samorządowych jednostek budżetowych,

• przeniesienie własności rzeczy lub praw własności na rzecz Skarbu Państwa lub jednostek samorządowych.

Potrącenie podatku z wierzytelności następuje na wniosek podatnika lub z urzędu. W pierwszym przypadku dniem zapłaty podatku jest dzień złożenia wniosku, a w drugim - dzień wydania postanowienia przez organ podatkowy. Organ podatkowy odmawia dokonania potrącenia w drodze decyzji, co do której przysługuje podatnikowi odwołanie, a później ewentualna skarga do NSA. Potrąceniu podlegają wyraźnie wskazane przez Ordynację podatkową rodzaje wierzytelności wobec Skarbu Państwa, państwowych jednostek budżetowych, jednostek samorządowych oraz samorządowych jednostek budżetowych. Potrąceniu podlegają zarówno bieżące zobowiązania podatkowe, jak i zaległości podatkowe. Wierzytelności - na wniosek podatnika - mogą być zaliczane także na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych. Wydaje się, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby potrą- ceniu podlegały także przedawnione wierzytelności, ponieważ upływ terminu przedawnienia nie powoduje wygaśnięcia wierzytelności. Należy zwrócić uwagę na konieczność istnienia tożsamości podatnika i podmiotu, któremu dana wierzytelności przysługuje. W piśmie Ministerstwa Finansów nr SP1/5-861-217-2641/99 zwrócono uwagę, że nie jest dozwolone potrącenie wierzytelności przysługującej spółce cywilnej z zobowiązania podatkowego wspólnika.