Jak chronić się przed mobbingiem?

Mobbing to długotrwałe i uporczywe zastraszanie lub nękanie pracownika przez innych pracowników lub pracodawcę, które powoduje u niego obniżoną ocenę przydatności zawodowej oraz prowadzi do poniżenia go lub ośmieszenia, izolowania go lub wyeliminowania z zespołu. Taka jest treść bardzo zwięzłej kodeksowej definicji mobbingu, która pozostawia duże pole do interpretacji prawniczych, na skutek czego mobbing od strony prawnej jest dosyć trudno stwierdzić i udowodnić. Od strony psychologicznej mobbing jest łatwiej stwierdzić, jednak nie aż tak łatwo, jak większości osób się wydaje, a to głównie z powodu mylenia tego zjawiska z innymi formami przemocy psychicznej oraz z niektórymi innymi zjawiskami nieprzyjemnymi dla ich odbiorców.

W rozumieniu psychologicznym mobbing jest długotrwałą przemocą psychiczną w pracy, której celem jest wywołanie znacznych szkód psychicznych u ofiary/ofiar, które doprowadzą ją/je do odejścia z pracy/stanowiska lub powodują patologiczne przystosowanie na zasadzie relacji kat - ofiara. Szkody psychiczne to - generalnie rzecz biorąc - wytrącenie z równowagi emocjonalnej, czyli obniżenie samooceny, podwyższenie poziomu lęku, stany depresyjne oraz związane z nimi pogorszenie reputacji, izolacja społeczna lub wykluczenie z grupy. Do szkód emocjonalnych bardzo często dołączają się fizyczne objawy chorobowe, takie jak zaburzenia snu, bóle, problemy ze strony układu pokarmowego, zaburzenie pracy serca. Wiele ofiar mobbingu zapada na nerwice, choroby psychosomatyczne oraz inne schorzenia fizyczne i psychiczne.

Mobbing to bardzo ciężka patologia relacji międzyludzkich. Zawsze wydarza się pomiędzy przynajmniej dwiema osobami (mobberem - prześladowcą, i ofiarą - osobą mobbingowaną), zazwyczaj w sprzyjającym temu zjawisku otoczeniu społecznym. Grupa współpracowników najczęściej albo jest obojętna, albo sprzyja mobberowi, dając wiarę jego relacjom na temat ofiary, postrzegając ją jako osobę szkodliwą czy niewygodną dla wszystkich. Mobbing jest zjawiskiem fazowym, dynamicznym, składa się z kilku etapów, z których ostatni charakteryzują różne dolegliwości ofiary i/lub utrata przez nią pracy. W przypadkach ekstremalnych w ostatniej fazie mobbingu zdarzają się samobójstwa lub akty zemsty na mobberze.