Elastyczne formy zatrudniania
Zatrudnienie pracowników na podstawie umów na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy jest niewątpliwie jedną z podstawowych form świadczenia pracy, jednak nie zawsze odpowiada ona potrzebom pracodawców. Dlatego popularność zdobyły również inne formy zatrudnienia pracowniczego oraz niepracowniczego, które pracodawcy stosują ze względu na chęć bardziej elastycznego dopasowania zasad świadczenia pracy do swoich potrzeb. Co więcej, w niektórych przypadkach wykonywanie pracy na innej podstawie może przynosić również określone korzyści dla pracowników.
1. Modele zatrudniania pracowników
1.1. Terminowe umowy o pracę
Jedną z często stosowanych form zatrudnienia, mającą na celu jego uelastycznienie, jest zawieranie umów terminowych. Zawieranie tego rodzaju umów umożliwia pracodawcy swobodniejsze kształtowanie polityki kadrowej i łatwiejsze dostosowanie struktury zatrudnienia do bieżących potrzeb pracodawcy. Niemniej jednak w obecnym stanie prawnym zawieranie umów terminowych zostało co do zasady ograniczone w zakresie maksymalnej długości trwania takiego zatrudnienia. Dodatkowo zrównano okres wypowiedzenia umów na czas określony z tymi, które obowiązują w ramach umowy na czas nieokreślony. Jednak mimo to zatrudnienie na podstawie umów terminowych nadal przejawia wiele cech, które pozwalają na bardziej elastyczne kształtowanie zatrudnienia, zwłaszcza w zakresie wypowiadania umowy.
Terminowe umowy o pracę nie dają pracodawcy ani pracownikowi żadnych dodatkowych preferencji podatkowych czy w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne w stosunku do pracowników zatrudnionych na podstawie umów na czas nieokreślony. Tym samym na tej płaszczyźnie ta forma zatrudnienia nie stanowi atrakcyjniejszej formy niż umowa na czas nieokreślony.
Obecnie do umów terminowych zalicza się umowy na okres próbny oraz umowy na czas określony, w ramach której można wyróżnić jej podtypy, jak choćby umowa na zastępstwo.
Schemat 1. Rodzaje umów terminowych
1.1.1. Umowa na okres próbny