Potrącenia z wynagrodzenia za pracę

"Poradnik", który mają Państwo przed sobą, stanowi przewodnik po potrąceniach pracowniczych. Skupiamy się na regulacjach kodeksowych i omawiamy wynagrodzenie za pracę, ale nie pomijamy też innych świadczeń wypłacanych pracownikom. Z doświadczenia wiemy bowiem, że problemy z potrąceniami są wyjątkowo aktualne w nietypowych sytuacjach. Dlatego omawiamy na równi z wynagrodzeniem za pracę również odprawy ze zwolnień grupowych, zasiłki: macierzyński, opiekuńczy czy chorobowy, a także świadczenie rehabilitacyjne. Omawiamy też pozycję pracownika niepełnoetatowego i sytuację zmiany podstawy zatrudnienia w trakcie miesiąca. Całość uzupełniają liczne przykłady, praktyczne porady i orzecznictwo sądowe. Wszystko po to, aby mogli Państwo zgodnie z prawem i zasadami współżycia społecznego dokonywać koniecznych potrąceń z wynagrodzenia.

Prawo do wynagrodzenia i wypłata pensji

Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Zrzeczenie się wynagrodzenia

Zgodnie z art. 84 k.p. pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę. Tak zdecydowanie sformułowany zakaz wyklucza dopuszczalność zawierania umów oraz składania jednostronnych oświadczeń przenoszących na inne osoby to prawo, niezależnie od przyczyny i celu takich czynności. Wynagrodzenie nie może być też przedmiotem zastawu. Umowa przeniesienia prawa do wynagrodzenia, zawarta między pracownikiem a osobą trzecią, jest nieważna na podstawie art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p. Pracownik nie może się też zrzec prawa do wynagrodzenia w zawartej z pracodawcą ugodzie. Wyjątki od art. 84 k.p. przewidują przepisy prawa rodzinnego. Stwarzają one możliwość pobrania wynagrodzenia przez małżonka pracownika bez potrzeby udzielenia pełnomocnictwa. W myśl art. 28 k.r.i.o. sąd może nakazać, żeby wynagrodzenie za pracę przysługujące pracownikowi było wypłacane do rąk jego małżonka, z którym pozostaje we wspólnym pożyciu, jeżeli pracownik nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Natomiast art. 29 k.r.i.o. z mocy prawa upoważnia małżonka pracownika, pozostającego z nim we wspólnym pożyciu, do podjęcia należnego mu wynagrodzenia, jeżeli pracownik z powodu przemijającej przeszkody nie może podjąć wynagrodzenia osobiście i nie wyraził sprzeciwu wobec takiego sposobu wypłaty należnego mu wynagrodzenia za pracę. Za przemijającą przeszkodę można uznać pobyt pracownika w areszcie tymczasowym, nagłą chorobę, pobyt na delegacji służbowej itp. Nie można uznać za przemijającą przeszkodę np. odbywania przez pracownika kary pozbawienia wolności, długotrwałego pobytu za granicą czy przewlekłej choroby. Przeszkody te mają charakter trwały i nie dają podstaw do wypłaty wynagrodzenia bez pełnomocnictwa. Pracodawca jest zobowiązany wypłacić wynagrodzenie małżonkowi pracownika w sytuacjach wynikających z art. 29 k.r.i.o. tylko wówczas, gdy pracownik się temu nie sprzeciwił. Sprzeciw taki może być złożony wprost lub w sposób dorozumiany, np. przez udzielenie pełnomocnictwa do wypłaty innej osobie.