Zakaz konkurencji dla pracownika
Pracownika można zobowiązać do zachowania lojalności wobec pracodawcy. Najczęściej zakaz konkurencji dotyczy sytuacji po rozwiązaniu umowy o pracę. W takim przypadku pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownikowi odszkodowanie w wysokości co najmniej 25% wynagrodzenia.
Działalność konkurencyjna
Działalność konkurencyjna to taka działalność, która mogłaby negatywnie wpływać na interesy prowadzone przez pracodawcę. Przy tym rozumiemy tu sam negatywny potencjał, a nie rzeczywiście wyrządzone szkody. Nie ma znaczenia, czy chodzi o działalność główną, czy podejmowaną dodatkowo, a nawet czy jest ona faktycznie wykonywana. Warto jednak w umowie dokładnie określić, o jakie sfery działania pracodawcy chodzi. Może się bowiem okazać, że po kilku latach rozwoju firma zajmuje się zupełnie innymi sprawami niż na początku, co może uczynić zakaz bezprzedmiotowym. Trzeba też podkreślić, że zakaz nie może stanowić dyskryminacji pracownika, stąd niedozwolona działalność musi mieć bezpośredni związek z profilem firmy i nie może konstruować zakazu prowadzenia jakiejkolwiek działalności, co ograniczałoby konstytucyjne prawo pracownika do podjęcia dowolnej pracy. Jeśli zachowanie pracownika nie będzie obiektywnie konkurencyjne wobec pracodawcy, to nie może być mowy o skutecznym zakazie.
PRZYKŁAD
Pracownik zatrudniony jako handlowiec w firmie sprzedającej drukarki założył agencję pośredniczącą w zakupie nieruchomości. Pracodawca nie może zabronić mu skutecznie takich działań. Możliwa jest jednak sytuacja, w której pracownik koncentrujący swą aktywność na nieruchomościach do tego stopnia zacznie zaniedbywać swe obowiązki, że stanie się to przyczyną wypowiedzenia, a nawet zwolnienia dyscyplinarnego.
CO NA TO SĄD?
1. Nie jest uprawniony pogląd, iż działalność konkurencyjna w rozumieniu art. 1012 § 1 k.p. to każda działalność wpisana do KRS jako przedmiot działalności spółki, będącej byłym pracodawcą. Przyjęcie takiego stanowiska prowadziłoby do nadużyć, polegających w szczególności na tym, iż pracodawca mógłby wpisywać w przedmiocie swojej działalności wszystkie możliwe rodzaje działalności gospodarczej, uniemożliwiając byłemu pracownikowi objętemu klauzulą konkurencji podjęcie jakiejkolwiek aktywności zawodowej. Obowiązkom wynikającym z umowy o zakazie konkurencji uchybia jedynie taka działalność pracownika, która jest przez niego rzeczywiście prowadzona, adresowana do tego samego kręgu odbiorców, choćby częściowo pokrywała się z działalnością pracodawcy i realnie zagraża jego interesom. Przedmiot zakazu może odnosić się do przedmiotu faktycznie prowadzonej lub zaplanowanej (potencjalnej) działalności pracodawcy, jak i wykraczać poza tę działalność w sytuacji, gdy interesom pracodawcy zagraża działalność pracownika związana z produkcją dóbr lub świadczeniem usług zbliżonych do działalności pracodawcy, które mogą je zastąpić (dóbr lub usług o charakterze substytucyjnym).
