Prawo pracy dla rodziców
Niniejsza publikacja jest przewodnikiem zarówno dla pracodawców, jak i pracowników-rodziców. Poruszamy w nim kwestie dotyczące praw, jakie przysługują kobiecie w ciąży i po urodzeniu dziecka. Skupiamy uwagę na urlopach rodzicielskich: macierzyńskim (w tym urlop podstawowy i dodatkowy), na warunkach urlopu macierzyńskiego (również w jego podstawowym i dodatkowym wymiarze), wychowawczym i ojcowskim.
Warto wiedzieć, że stosunek pracy kobiet został poddany szczególnej ochronie. Zatrudnianie kobiet wymaga stworzenia im odpowiednich warunków pracy, szczególnie w niektórych okresach oraz otoczenia ich specjalną opieką. Wynika to z właściwości organizmu kobiet, który powinien być chroniony przed pracą zbyt uciążliwą, jak również ze względu na funkcje macierzyńskie. Omawiamy więc uprawnienia pracownic w ciąży oraz warunki ich zatrudnienia.
Omawiamy także inne uprawnienia związane z rodzicielstwem, takie jak: przerwa w pracy na karmienie piersią, czas pracy pracownika opiekującego się dzieckiem w wieku do lat 4, zwolnienie od pracy dla rodzica wychowującego dziecko w wieku do 14 lat czy urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia się dziecka. Poza tym poruszamy zagadnienia dotyczące niedopuszczalnej dyskryminacji w zatrudnieniu (w tym również na etapie rekrutacji i przeprowadzania rozmów kwalifikacyjnych).
Czy pracownica w ciąży zawsze jest chroniona przed zwolnieniem
Ustawodawca objął pracownicę w ciąży szczególną ochroną w zakresie trwałości zatrudnienia. Istnieją jednak sytuacje ściśle określone przepisami, w których przyszłe matki nie są chronione.
W praktyce problematyczne są przypadki, w których np. pracownica nie wie o swojej ciąży w chwili zwolnienia z pracy, a dowiaduje się o ciąży po wypowiedzeniu umowy o pracę lub zachodzi w ciążę w okresie wypowiedzenia umowy o pracę.
Zgodnie z przepisami kodeksu pracy, pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy i reprezentująca ją zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy w tym trybie. Jeżeli warunki te nie zostaną spełnione, to zwolniona pracownica może dochodzić przed sądem uznania rozwiązania umowy za niezgodne z prawem.