Artykuł
Strata w prawie podatkowym i rachunkowości
W wymiarze finansowym podstawowym celem przedsiębiorcy jest osiągnięcie zysku, czyli nadwyżki przychodów nad poniesionymi nakładami (kosztami). Często jednak jest tak, że mimo poczynionych starań nie udaje się osiągnąć pozytywnego efektu i działalność przynosi stratę. Fakt poniesienia straty ma bezpośredni wpływ na wysokość zobowiązań wobec fiskusa - oznacza bowiem, że nie wystąpił dochód, będący podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym. W odróżnieniu od ustawy o rachunkowości, ustawy o podatku dochodowym nie definiują pojęcia straty (chodzi tutaj o pojęcie straty poniesionej w związku z konkretnym, jednostkowym zdarzeniem, a nie o pojęcie straty w roku podatkowym, rozumianej jako nadwyżka kosztów uzyskania przychodów nad samymi przychodami). Możliwość rozliczenia straty podatkowej stanowi jedno z fundamentalnych praw podatnika, mających swój bezpośredni wymiar finansowy. Podatnik ma bowiem prawo obniżyć o wartość straty dochód osiągnięty w okresie kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych. Wysokość obniżenia w każdym z tych lat nie może jednak przekroczyć 50% wartości tej straty.
Stan prawny na 23 listopada 2010 r.
PATRYCJA MIKUŁA, JOANNA GAWROŃSKA, SŁAWOMIR LIŻEWSKI, GRZEGORZ ZIÓŁKOWSKI, ELŻBIETA KOWALSKA, MICHAŁ MODRZEJEWSKI
Opracował MACIEJ MUREK
WYŚLIJ PYTANIE
pgp@infor.pl
W "Poradniku" podpowiadamy Państwu m.in., jak rozliczyć w podatkowej księdze przychodów i rozchodów stratę ze sprzedaży wierzytelności "własnej", a także wyjaśniamy, czy straty powstałe z tytułu niedoboru zapasów można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Strata według prawa podatkowego i bilansowego
Ustawy o podatkach dochodowych, w przeciwieństwie do ustawy o rachunkowości, nie definiują pojęcia straty. Poniżej prezentujemy wybrane rozbieżności w ujmowaniu strat w prawie podatkowym i bilansowym.
Strata w rachunkowości
Nowelizacje ustaw zarówno o podatku dochodowym, jak i o rachunkowości nie skutkują ujednoliceniem przepisów prawa. Rozbieżności w prawie bilansowym i podatkowym występują w wielu kwestiach, powodując wątpliwości księgowych dotyczące prawidłowego ewidencjonowania poniesionych wydatków. Rozbieżności te powstają w szczególności w zakresie kosztów pozostałych, które - jak wynika z definicji - nie są bezpośrednio związane z działalnością gospodarczą, oraz strat nadzwyczajnych będących konsekwencją ryzyka związanego z działalnością gospodarczą. Straty nadzwyczajne, zgodnie z ustawą o rachunkowości, to straty powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Straty nadzwyczajne obejmują wartość utraconych składników majątkowych na skutek zdarzeń losowych oraz koszty usuwania skutków tych zdarzeń. Operacje niemające powyższego charakteru, a powszechnie zaliczane do strat nadzwyczajnych, stanowią pozostałe koszty operacyjne. Należy zwrócić uwagę, że jedną z podstawowych cech rachunkowości jest kompletność, która oznacza, iż wszystkie zaistniałe zdarzenia gospodarcze mające związek z daną jednostką muszą znaleźć odzwierciedlenie w jej księgach rachunkowych. W konsekwencji poniesienie wydatku przez jednostkę, niezależnie od kategorii, do której zostanie on zakwalifikowany (strata nadzwyczajna czy pozostały koszt operacyjny), wpływa na wynik finansowy.
