Czas pracy

Mój pracodawca notorycznie zleca mi w czasie mojego odpoczynku dyżury pod telefonem w domu. Kilka razy zdarzyło się, że miałem opóźnienie, ponieważ w czasie, gdy do mnie dzwoniono, byłem poza domem. Szef bardzo ostro zwrócił mi uwagę, że w ten sposób lekceważę swoje obowiązki, ja natomiast uważam, że to on popełnia błąd, bo nie powinien zlecać mi dyżurów w tym czasie. Czy mam rację, że szef postępuje niezgodnie z przepisami? - Marek S. z Bytomia

Przepisy prawa pracy gwarantują pracownikowi prawo do nieprzerwanego odpoczynku dobowego i tygodniowego. Wymiar nieprzerwanego odpoczynku dobowego został określony na 11 godzin. W ciągu doby pracownik może zatem przepracować nie więcej niż 13 godzin. Bardzo duży nacisk kładzie się przy tym - zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie - na właściwe zdefiniowanie odpoczynku. Podkreśla się przy tym, że chodzi tu o rzeczywisty odpoczynek od pracy. Warto zatem przypomnieć, że przez odpoczynek rozumie się każdy okres, który nie jest czasem pracy, jak również nie jest czasem, kiedy pracownik pozostaje w gotowości do pracy w ramach dyżuru pracowniczego. Chodzi tu więc nie tylko o fizyczną nieobecność w tym czasie w pracy, ale także „dyspozycyjność” pracownika. Żadna z tych sfer nie może zakłócać wypoczynku pracownika, zatem szef nie może zażądać od nas dyspozycyjności w tym czasie w żadnym wymiarze, nawet gdyby miała się ona ograniczać do pozostawania „pod telefonem”. Należy bowiem pamiętać, że istotą dyżuru, choćby był on ograniczony do przebywania w domu „pod telefonem”, jest właśnie dyspozycyjność pracownika, który - gdy zajdzie taka potrzeba - jest gotów do świadczenia pracy. Pracodawca może bowiem zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.