Nierzetelność i wadliwość ksiąg rachunkowych - skutki podatkowe i karne skarbowe

Poza konsekwencjami podatkowymi, podatnikowi, któremu udowodniono nierzetelne prowadzenie ksiąg rachunkowych, grożą sankcje karne wynikające z ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz.U. nr 83, poz. 930 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2002 r. nr 89, poz. 804).

W przeciwieństwie do sankcji podatkowych wysokość i stopień dolegliwości sankcji karnych zależy od winy podatnika.

Sankcje karne skarbowe są szczególnym rodzajem sankcji karnych. Istotą ich jest ukaranie sprawcy czynu zabronionego przez prawo.

Zagrożone sankcjami karnymi skarbowymi jest uchylanie się podatnika od ponoszenia ciężarów podatkowych. Sankcje karne skarbowe stosowane są niezależnie od omówionych wcześniej sankcji podatkowych. Sankcje podatkowe różnią się zasadniczo od sankcji karnych, mają bowiem charakter obiektywny, w przeciwieństwie do subiektywnego charakteru sankcji karnych. Naruszenie prawa podatkowego jest jedyną i wystarczającą przesłanką zastosowania sankcji podatkowych. Nie ma znaczenia stopień winy podmiotu, który naruszył konkretną normę prawną. Natomiast w przypadku sankcji karnych wina podmiotu (sprawcy) odgrywa decydującą rolę w wymiarze kary. Zgodnie z zasadą domniemania niewinności, aby czyn popełniony przez sprawcę można było uznać za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, musi zostać sprawcy przypisana wina. Zatem samo niewykonanie przepisu prawa finansowego - bez elementu winy - nie jest przestępstwem lub wykroczeniem w rozumieniu kodeksu karnego skarbowego.