Konsekwencje podatkowe obrotu nieruchomościami

Konsekwencje podatkowe obrotu nieruchomościami

Tomasz Grzelski

Stan prawny na 19 czerwca 2001 r.

Celem niniejszego „Poradnika” jest przybliżenie podatnikowi złożonej problematyki obrotu nieruchomościami tak w ujęciu prawa cywilnego, jak i regulacji podatkowych. Przez pojęcie „obrót nieruchomościami” rozumie się najczęściej czynności prawne, których skutkiem jest przeniesienie własności (umowa sprzedaży, zamiany, darowizny). Tymczasem do umów, które również, z uwagi na swój przedmiot, mieszczą się w szeroko rozumianym obrocie nieruchomościami, należy najem i dzierżawa sklasyfikowane wprost jako czynności będące przedmiotem pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. Dzieje się tak dlatego, że pomimo iż są to co prawda czynności cywilnoprawne nie skutkujące przeniesieniem własności nieruchomości, to jednak celem tych umów jest „udostępnienie” danej nieruchomości, i to często na bardzo długi czas i w szerokim zakresie. Dlatego też w „Poradniku” znaleźć można również omówienie podstawowych zagadnień związanych z tymi umowami.

Komentarz wzbogacony został o przykłady z najnowszego orzecznictwa NSA dotyczącego podatkowych konsekwencji obrotu nieruchomościami i związanych z tym ulg oraz zwolnień na gruncie ustaw o podatku dochodowym.

Nieruchomości – definicja i rodzaje

Zgodnie z ustawową definicją zawartą w art. 46 § 1 kodeksu cywilnego, nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. A zatem na pojęcie nieruchomości składają się zarówno nieruchomości gruntowe, budynkowe, jak i lokalowe.

Nieruchomości gruntowe

Nieruchomością gruntową jest, wyodrębniona granicami, część powierzchni ziemskiej, stanowiąca odrębny przedmiot własności.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż specyficzną kategorię nieruchomości gruntowych, z uwagi na kryterium przeznaczenia, stanowią grunty rolne. Są to nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej włącznie z produkcją ogrodniczą, sadowniczą i rybną (art. 46 k.c.).