Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe

Zasady egzekucji należności podatkowych

Celem postępowania egzekucyjnego jest doprowadzenie do realizacji przez zobowiązanego jego obowiązków (por. R. Hauser, Z. Leoński, Egzekucja administracyjna. Komentarz do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym). Postępowanie egzekucyjne wdrażane jest wówczas, gdy podmiot, na który nałożono określone obowiązki wynikające czy to bezpośrednio z ustaw, czy też z ostatecznego aktu administracyjnego, nie wykonuje ich dobrowolnie. Postępowanie egzekucyjne ma doprowadzić do przymusowego wykonania tych obowiązków. Innymi słowy egzekucja jest sposobem doprowadzenia do zgodności stanu faktycznego ze stanem prawnym (por. E. Smoktunowicz, Egzekucja administracyjna i sądowa, Wydawnictwo Prawnicze „IUSTITIA”, Warszawa 1995, s. 18).

Wraz z upływem terminu płatności zobowiązań podatkowych stają się one wymagalne, co oznacza, iż organ podatkowy będący wierzycielem ma prawo żądać zapłaty podatku. Brak zapłaty przez zobowiązanego podatku w określonym terminie może wynikać z różnorodnych przyczyn, np. z powodu przejściowego braku środków płatniczych lub celowego unikania zapłaty. Niewykonanie obowiązku przez dłużnika powoduje, bez względu na przyczyny, wdrożenie postępowania egzekucyjnego na podstawie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Celem postępowania egzekucyjnego jest doprowadzenie do wykonania przez zobowiązanego jego obowiązku, a także sposób zabezpieczenia wykonania tego obowiązku (art. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji). Zasadą jest, iż w pierwszej kolejności ustawa przewiduje podjęcie takich środków, które doprowadzą do dobrowolnego wykonania obowiązków przez zobowiązanego. Potrzeba zastosowania środków przymusu powstanie tylko wtedy, gdy zobowiązany uchyla się od dobrowolnego wykonania ciążących na nim zobowiązań podatkowych (por. M. Żyliński, Wydawnictwo Hańcza, Suwałki 1995).