Unikanie podwójnego opodatkowania - wybrane problemy

Powstanie obowiązku podatkowego na zasadach określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest uzależnione od usytuowania siedziby (miejsca zamieszkania) podatnika, a ponadto od położenia źródła przychodów. Powyższa zależność jest istotna w kontekście zagadnień związanych z zapobieganiem podwójnemu opodatkowaniu, i to zarówno w przypadku ograniczonego, jak i nieograniczonego obowiązku podatkowego. Metody unikania podwójnego opodatkowania wynikają z zawartych przez Polskę umów, a w braku postanowień umownych - z przepisów ustawy.

Metody unikania podwójnego opodatkowania zostały opracowane z myślą o podmiotach, które mają miejsce zamieszkania (siedzibę) w jednym kraju, natomiast osiągają dochody w innym kraju. Okoliczność, że dana osoba podlega obowiązkowi podatkowemu w państwie, w którym ma miejsce zamieszkania, nie zawsze pociąga za sobą automatyczne zwolnienie z opodatkowania dochodu uzyskiwanego w drugim państwie. Należy w tym zakresie wymienić dwie konstrukcje prawne, mające znaczenie generalne, tj. konstrukcję nieograniczonego i ograniczonego obowiązku podatkowego.