Podatkowe aspekty kar umownych

Podatkowe aspekty kar umownych

W obrocie gospodarczym często zdarza się, iż przedsiębiorcy płacą swoim kontrahentom kary za niewywiązanie się z zawartej umowy. Jakie są tego skutki podatkowe, dowiemy się z niniejszego opracowania.

PRZEPISY PRAWA CYWILNEGO

Instytucja kary umownej jest uregulowana przepisami kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości, bez względu na wysokość poniesionej szkody. Zauważmy, że kara umowna może być nałożona jedynie w przypadku zobowiązania niepieniężnego oraz że konieczność zapłaty, a także wysokość kary umownej nie mają żadnego związku z poniesioną szkodą.

Kara umowna ma zastąpić odszkodowanie, gdyż ma służyć do naprawienia szkody. Oznacza to, że należy się wierzycielowi jedynie wówczas, gdy według ogólnych przesłanek służy mu roszczenie o naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Od odszkodowania kara umowna różni się tym, że przysługuje bez względu na wysokość szkody. Niemniej jednak kara umowna, jak każde odszkodowanie, przysługuje na zasadzie winy, a więc zobowiązany do jej zapłaty może się bronić – podobnie jak dłużnik zobowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania – tym, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.