wyjaśnienia

RIO wytykają błędy w bilansie. Sprawdź, jak ich uniknąć

W czasie kontroli regionalne izby obrachunkowe zazwyczaj weryfikują sprawozdanie finansowe. Warto więc przeanalizować, czy nie wpadliśmy w taką samą pułapkę jak inne jednostki, w których stwierdzono nieprawidłowości. Dziś opisujemy 27 takich przypadków

Podobnie jak w latach poprzednich, jednostki samorządu terytorialnego stają przed zadaniem związanym z przygotowaniem sprawozdania finansowego za 2023 r. Czasu zostało już niewiele, bo obowiązek ten trzeba wypełnić do końca marca.

Tu warto zauważyć, że w sprawozdawczości finansowej kluczową rolę odgrywa bilans. Wzorcowe konstrukcje bilansu zawiera rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 342 – dalej: rozporządzenie). W jego załącznikach wyodrębniono m.in. bilans jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego (załącznik nr 5) oraz bilans z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego (załącznik nr 7).

Z punktu widzenia jednostek samorządu terytorialnego istotne jest prawidłowe sporządzenie sprawozdań finansowych, w tym przebiegu wszystkich bilansów, albowiem dokumentacja ta często jest weryfikowana w trakcie kontroli gospodarki finansowej prowadzonej przez regionalne izby obrachunkowe (dalej: RIO). Dlatego dziś przedstawiamy wybrane nieprawidłowości, jakie zostały popełnione w poprzednich latach i opisane są w wystąpieniach pokontrolnych niektórych RIO. Tu trzeba zaznaczyć, że przedstawione przykłady nieprawidłowości stwierdzanych w odniesieniu do bilansów jednostki budżetowej/budżetu stanowią tylko wycinek z działalności kontrolnej RIO. Podane przykłady mogą być jednak użyteczne dla JST z tego względu, że w pewnym stopniu wyznaczają zakres potencjalnych obszarów, w których JST muszą zachować szczególną ostrożność, wykazując dane sprawozdawcze. Ta ostrożność potrzebna jest zwłaszcza w zakresie stosowania przepisów ww. rozporządzenia, a także ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 120; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 295). Co więcej, najczęstszym zaleceniem wskazywanym przez różne RIO była formuła mówiąca o konieczności rzetelnego oraz jasnego przedstawiania sytuacji majątkowej i finansowej jednostki, a także przestrzegania postanowień ww. aktów prawnych, w szczególności w zakresie ujmowania w księgach rachunkowych i wykazywania w sprawozdaniu finansowym zdarzeń, w tym operacji gospodarczych, zgodnie z ich treścią ekonomiczną.